Përveç gjymtyrëve të dyta që vështruam -përcaktorë, kundrina, rrethanorë dhe nënllojeve që ngërthehen prej tyre, në fjali dalin edhe gjymtyrë të tjera, që zënë një vend të veçantë në mes gjymtyrëve të dyta: ato mund të jenë në raporte kuptimore barazie, bashkërenditjeje me gjymtyrë të tjera, ose të bashkëlidhura me to, por në formë nënrenditjeje, […]
Read More
Rrethanori i lejimit tregon fakt, në kundërshtim me të cilin kryhet veprimi, fakt që pritej të pengonte veprimin, po , fundi i fundit, s’e pengon: Punonte sa për dy veta me gjithë moshën e kaluar. Rrethanori i lejimit del kryesisht i veçuar. Ai shprehet me: togfjalësh, gjymtyra kryesore e të cilit është emër i prirë […]
Read More
Rrethanori i kushtit shpreh një hipotezë ose kusht, nga plotësimi i të cilit varet plotësimi i veprimit; përdoret kryesisht në gjuhën e shkruar. Në rast alarmi, fikni dritat! Rrethanori i kushtit plotëson gjymtyrë të shprehura me folje që mund të jenë në mënyrën kushtore, në urdhërore ose në dëftore në kohën e ardhme dhe në […]
Read More
Rrethanori i sasisë tregon masën e largësisë të gjatësisë, të gjerësisë e të lartësisë, shprehet me togfjalësh, gjymtyra kryesore e të cilit është emër që tregon njësi matjeje të hapësirës, si: metër, pëllëmbë, pash këmbë, gisht, bërzhik etj.: Rrethanori i sasisë që tregon masën e kohës, varet nga gjymtyrë të shprehura me folje me kuptim […]
Read More
Rrethanori i sasisë tregon karakteristikë sasiore, masën e veprimit, të gjendjes, të kohës, të hapësirës, shkallën e një cilësie a mënyre veprimi: Sa më fort të mendosh, aq më shumë duhet të veprosh. Rrethanori i sasisë varet nga gjymtyrë të shprehura kryesisht me folje, po ngandonjëherë edhe me mbiemër foljor ose mbiemër që tregon përmasa, […]
Read More
Rrethanori i mënyrës që tregon cilësinë e veprimit. bën pune të ngjashme me përcaktorin, është, si të thuash, përcaktor i foljes dhe shprehet me ndajfolje e lokucione ndajfoljore, me emër të prirë nga parafjalë, si: me, pa. në etj.. me togfjalësh të zakonshëm e frazeologjik: Biseduam me të miqësisht dhe ai na u përgjigj thjesht. […]
Read More
Rrethanori i mënyrës tregon cilësinë e veprimit, të gjendjes, shkallën e shfaqjes së tij a të tiparit ose mënyrën e kryerjes së veprimit a të shfaqjes së tiparit: Ai që punon mirë, flet mirë. Vullnetarët punonin me gjithë shpirt. Banonim së bashku. Rrethanori i mënyrës plotëson zakonisht një gjymtyrë të shprehur me folje, ndonjëherë edhe […]
Read More
Rrethanori i qëllimit tregon qëllimin e veprimit: Kemi ardhur këtu për punë. Rrethanori i qëllimit varet nga gjymtyrë të shprehura me folje, rrallë edhe me mbiemër foljor: Përse duhet të shkoj te doktori? S ’do shumë mend: për të mirën tënde. Rrethanori i qëllimit shprehet me: ndajfolje: Përse të vejë Jani në arat e gjata […]
Read More
Ky rrethanor tregon shkakun e përftimit të veprimit a të tiparit ose motivimin e veprimit e të gjendjes: S’më zinte gjumi nga shqetësimi. Këto ia kishin thënë nga inati. Rrethanori i shkakut varet nga gjymtyrë të shprehura me folje ose me mbiemër kryesisht foljor: Sytë u shkëlqenin nga lumturia. Komandanti, i kënaqur nga stërvitja, i […]
Read More
Rrethanori i kohës që karakterizon një veprim ose tipar me cak kohor, mund të tregojë: pikëfillimi kohor, pikëmbarimi kohore. Rrethanori i kohës që tregon pikëfillimin kohor, prihet zakonisht nga pjesëza që dhe shprehet me: ndajfolje kohe: Ne që sot shohim qartë të ardhmen tonë. Që atëherë troktharakët, s ‘panë një ditë të bardhë. Që nesër […]
Read More