Përputhjes së kualifikimet dhe kërkesat për kualifikime gjithmonë ka qenë baza e politikës së personelit. Gradualisht koncepti i kompetencave është zëvendësuar atë të kualifikimeve dhe është përqendrohet dhe është drejtuar drejt kërkesave të kompetencës për të ardhmen.
Pse ky ndryshim nga kualifikimet me kompetencën?
Koncepti i kualifikimit përmban njohuritë, aftësitë dhe qëndrimet që personi i zotëron, pavarësisht se si këto i kanë fituar, e nëse janë apo jo, ose se si ato janë aplikuar dhe nëse janë apo jo dhe a janë ata tërheqës për të organizatën. Koncepti i kompetencave, nga ana tjetër, lidhet me pajisjet personale për kërkesat dhe mundësitë e jetës e punës. Kompetenca është zhvilluar përmes bashkëveprimit midis personit individuale dhe organizatës ose në mes të organizatës dhe shoqërisë. Dhe kompetencat shprehin gatishmërinë e personit ose organizatës drejt kërkesave të jashtme. Rrjedhimisht, kompetencat i referohen gjindshmërisë së një personit ose organizatës. Në nivelin personal ky është përmendur shpesh si punësimin, që është, nëse është apo jo personi i punësuar apo ai është punëtor i ri në tregun e punës. Në nivelin e organizatës, kompetencë referohet, nëse organizata është në gjendje që të përballoi me kushtet e jashtme dhe kërkesat konkurruese.
Duke u nisur nga këto përkufizime të kompetencave, një mund të pyesni nëse lloji i kompetencave në kërkesën është rezervuar në atë që nuk përbëjnë kualifikime specifike profesionale ose, për këtë çështje, të vlerave të veçanta personale. Kompetenca gjeneruese paraqet bazë, jo të situatës në kërkesat në jetën e punës. Dhe, kjo paraqet aftësitë themelore për menaxhimin e vendeve të punës në përgjithësi dhe kështu zëvendëson kompetencat e veçanta profesionale dhe personale. Por, çfarë bën një kompetencë e përgjithshme dhe çfarë të sjellë?
Kjo është për shembull presioni mbi njerëzit që të përshtaten shpejt me situatën e punës dhe kontekstit organizativ. Me fjalë të tjera dhe më shkurt në organizatë qëndron ai i cili është më shpejt i përshtatet organizatës. Ka shembuj të shumtë të organizatave, që kanë të punësuarit dhe që nuk presin që ata të punuar të punojnë në shpejtësi të plotë në vitet e para. Kjo është e ligjshme nëse organizata parasheh që personat e tillë janë mbajtur për shumë vite. Por, në qoftë se personi del prej organizatës pas katër ose gjashtë vitesh, ky lloj i investimit fillestar bëhet problem. Një shembull tjetër është kur personi ka aftësi, jo vetëm për të fituar njohuri, por është në gjendje që njohuritë t’i ndajë me të tjerët. Tradicionalisht, një punonjës mund të forcojë pozitën e tij ose të saj në organizatë, duke monopolizuar njohuri dhe informacione. Sot, megjithatë, ajo perceptohet si gjithnjë e më problematike, nëse dikush i mban letrat afër gjoksit. Është obligative dhe e detyruar shpërndarja e informata për dobinë e të tjerëve dhe duke qenë të gatshëm për të përmbushur këtë obligim, në rastin kur një gjë e tillë nuk ndodhë do të thotë humbja e vendit të unës.
Fusha e tretë brenda kompetencës së përgjithshme është aftësia për të bashkëpunuar me të tjerët me arsim të ndryshëm, përvojë, moshë, qëndrim, vlera dhe interesa të ndryshëm. Duke qenë njëkohësisht një burim unik dhe një oktapod që shtrihen nga propagandat e tyre në drejtime të ndryshme dhe duke bashkëpunuar me njerëz mjaft të ndryshëm kërkon mentalitet fleksibël dhe personalitetin e gjithanshëm.
Shembulli me radhë i kompetencave të përgjithshme në organizatën moderne është entrepreneurshipi. Më parë, njerëzit me shpirt të entrepreneurshipit do të krijojë firmë e tyre. Sot, edhe organizatës e mëdha dhe të krijuara mirë kanë nevojë për aftësitë e njerëzve si entrepreneurship. Megjithatë, shumë organizatës e kanë të vështirë për të krijuar kontekstin që do të inkurajojë mendimin e entrepreneurshipi. Nëse ata dështojnë në përpjekjet e tyre, shanset janë që shumë prej entrepreneurshipit do të zhduket dhe në këtë mënyrë të rrisë rrezikun që ato të fillojnë bizneset e tyre dhe për t’u bërë konkurrentët në ekonominë e tregut.
Shembulli i fundit është në kompetencat në IT. Sot, njohja e domosdoshme e IT-mjeteve nuk është një kompetencë e nevojshme vetëm nga një pjesë e punonjësve, por përfshinë të gjithë që nga tregtia e deri në industri. Mosnjohja në fushë të IT e çdonjërit do të eliminonte atë nga komunikimi dhe do të paaftësonte që të ketë ndonjë ndikim në punën e tij. Përveç kësaj, e-biznesi po zhvillohet njëkohësisht me bashkimet dhe internacionalizimi, po bëhen bashkimet dhe kanalet e reja të shitjes. Kjo ndryshon, jo vetëm lokacionin për operacionet, por në të njëjtën kohë edhe krijon një ekip-A dhe ekip-B në nivel personal dhe të organizatës. Forcë konkurruese, në tregun e punës dhe tregu e mallrave dhe të shërbimeve varen nga aftësitë individit/ organizatës që të menaxhojë njohuritë dhe informatat dhe të marrë një pozicion kyç në rrjetin virtual që është krijuar në mesin e njerëzve dhe në mesin e organizatës.
Zhvillimin e mjeteve të reja të kompetencave në vend se siç ishte më parë rasti « vetëm ndryshimin e terminologjisë është një sfidë e madhe për profesionistët e burimeve njerëzore. Kështu pra, nuk do të mjaftojë vetëm për të folur për kompetencë në vend të punës dhe për kualifikimeve në qoftë se nuk ndryshohet edhe sistemet administrative po ashtu. Nëse ndërron vetëm terminologjinë dhe jo përmbajtja -është rinovuar efekti i dëshiruar dhe kështu do të dështojnë të materializohet.
STUDENTET.MK
