Katër pyetje në lidhje me koronavirusin e ri Koronavirusi i ri (2019-nCoV), i identifikuar për herë të parë në fund të vitit të kaluar në qytetin Wuhan në Kinë qendrore.
Ditët e fundit, autoritetet lokale kanë vendosur kufizime në lëvizjen e njerëzve, për të parandaluar përhapjen e virusit në zona të tjera të vendit dhe ndërsa po punojnë për të kontrolluar rrezikun e një epidemie, virologët dhe studiuesit në të gjithë botën po studiojnë 2019-n CoV për të kuptuar më mirë karakteristikat e tij, mënyrat e përhapjes së tij dhe për të vlerësuar rreziqet reale për popullsinë. Studiuesit dëshirojnë të kuptojnë nëse 2019-nCoV ka aftësinë të shkaktojë një numër të lartë infeksionesh siç ndodhi me SARS, një sindromë e zbuluar në Kinë midis 2002 dhe 2003, e cila çoi në vdekjen e mbi 770 njerëzve në 37 vende.
Virusi i ri ka disa gjëra të përbashkëta me atë të SARS: ata të dy janë pjesë e një familje virusesh, të quajtur koronavirus, i cili shkakton sëmundje të shumta, duke filluar nga ftohja. Në njerëzit me probleme të tjera shëndetësore, të tilla si një sistem imunitar joefikas, 2019-nCoV mund të çojë në pneumoni të rëndë dhe vdekje.
Faqja e revistës shkencore “Nature” ka bashkuar katër pyetjet më të rëndësishme që studiuesit po shtrojnë vetë këto ditë, mbi koronavirusin e ri kinez dhe gjërat që duhet të dini rreth tij.
Si përhapet virusi?
Siç shpjegojnë epidemiologët, të kuptuarit e e mënyrave të transmetimit është thelbësore për të vlerësuar nëse ekzistojnë rreziqe të një epidemie aktuale. Autoritetet shëndetësore kineze kanë konfirmuar se në disa raste infeksioni ka ndodhur midis njerëzve, sidoqoftë, ende nuk është e qartë nëse përhapja e shpejtë ndodhi midis gjitarëve të tjerë, me transferime sporadike te speciet tona, ose nëse përkundrazi përfshinte transmetime më të drejtpërdrejta midis njerëzve. Sekuenca gjenetike, d.m.th. analiza se si është i strukturuar informacioni gjenetik që virusi përdor për tu përhapur, duhet të ofrojë të dhëna të mëtejshme për origjinën dhe mënyrën në të cilën transmetohet koronavirusi i ri.
Të kuptuarit se si krijohet koronavirusi i ri është gjithashtu thelbësore për të identifikuar shpejt mutacionet e saj të ardhshme, të cilat mund ta ndihmojnë atë të përhapet më lehtë në mesin e popullatës.
Nga vjen virusi?
Koronaviruset jetojnë bashk në organizmin e shumë gjitarëve dhe shpendëve, kështu që autoritetet shëndetësore kineze dhe ndërkombëtare besojnë se rastet e para të ngjitjes kanë ndodhur nga një ose më shumë lloje kafshësh. Vendi i infeksionit të parë mund të ketë qenë një treg peshku në Wuhan, por nuk është e qartë se nga cilat specie kafshësh koronavirusi i ri kaloi tek i pari i infektuar. Sipas informacionit gjenetik të mbledhur deri më tani, 2019-nCoV duket se ka të bëjë me disa koronaviruse që dihet se preferojnë të jetojnë në kafshë sikur lakuriqët mbi të gjitha. Autoritetet lokale po hetojnë kafaze, kontejnerë dhe pajisje të tjera në treg – tani të mbyllura për publikun – duke kërkuar gjurmë që mund të ndihmojnë në identifikimin e burimit parësor të infeksionit.
Sa vdekjeprurës është virusi?
Në ditët e para pas zbulimit të virusit, me raste të rënda të pneumonisë, studiuesit spekuluan se 2019-nCoV mund të ishte mjaft agresiv. Për disa ditë, frika është zvogëluar, pasi janë raportuar qindra raste të tjera të infeksionit me simptoma më pak serioze. Aktualisht ka pasur 17 vdekje që i atribuohen koronavirusit të ri, nga rreth 500 infeksione: SARS ishte që nga fillimi më i rrezikshëm, me vdekjen e rreth 10 përqind të pacientëve të infektuar me virusin. Sidoqoftë, është ende herët të jesh optimist ose tepër pesimist.
A ka një kurë?
Me viruset, është e vështirë të prodhohen trajtime: zakonisht qëllimi i ilaçeve është që të mbajnë nën kontroll simptomat që prodhojnë, ndërsa presin që sistemet imune të pacientëve të mësojnë t’i kundërvihen ato dhe t’i bëjnë ato të padëmshëm për shëndetin. Mjeti më efektiv është preventiva, e cili në rastin e viruseve kryhet me vaksinime, në mënyrë që të udhëzojë sistemin imunitar të merret me këto kërcënime, por pa pasur nevojë të sëmuret me rreziqet që pasojnë. Sidoqoftë, prodhimi i një vaksine është e ndërlikuar dhe kërkon vite hulumtimi, kështu që tani për tani mjeti më i mirë është të minimizoni rrezikun e infeksioneve të reja, duke u përpjekur të izolohet infeksioni në zonën gjeografike ku është zhvilluar.
Në rastin e koronavirusit të ri, problemi është se infeksioni ka ndodhur në Wuhan, një qytet i madh me mbi 11 milion njerëz.
Përgatiti dhe përmblodhi:
WWW.STUDENTET.MK
