Çfarë është LIBRoterapia?
Kur ballafoqoheni me kushte të tilla si ankthi dhe depresioni ose përballja me pikëllimin, ndonjëherë mund të jetë e vështirë të kuptoni se çfarë po ndodh në mendjen dhe trupin tuaj dhe boshllëku që formohet në shpirtin tuaj, veçanërisht nëse nuk keni ndonjë përvojë tjetër të tillë të mëhershme për ta krahasuar atë. Biblioterapia synon që t’ju mundëson ta tejkaloni këtë boshllëk duke përdorur literaturë për t’ju ndihmuar të përmirësoni jetën tuaj duke ofruar informacion, mbështetje dhe udhëzime në formën e leximit të librave dhe tregimeve.
Koncepti i leximit si një mënyrë për të ndihmuar në lehtësimin e procesit të shërimit dhe përmbushjen e qëllimeve terapeutike është një strategji e zakonshme në shumë qasje të psikoterapisë. Megjithatë, ajo që e ndan libroterapinë nga teoritë e tjera të vendosura të psikoterapisë, siç është terapia konjitive e sjelljes (CBT), është fakti që një terapist zakonisht do ta shohë libroterapinë si një metodë shtesë terapeutike, dhe për këtë arsye, do ta përdorë atë si një pjesë shtesë të procesit të trajtimit dhe jo si metodë e izoluar. Meqenëse biblioterapia përdoret shpesh për të mbështetur forma të tjera terapie, ajo është e përshtatshme si për mjediset individuale ashtu edhe për ato grupore dhe për njerëzit e të gjitha moshave. Është e zakonshme të shohësh një terapist të përdor tregime kur punon me një klient më të ri si një fëmijë ose adoleshent.
Kur përdoret në një mjedis terapie grupore, biblioterapia i lejon pjesëmarrësit të japin dhe të marrin komente rreth interpretimeve të tyre të literaturës dhe se si ajo lidhet me çështjet e tyre. Ai gjithashtu ndihmon në përmirësimin e komunikimit dhe inkurajon biseda dhe lidhje më të thella për pjesëmarrësit.
Llojet e libroterapisë
Ka një sërë llojesh libroterapie që mund të përdoren në mjediset klinike dhe arsimore, si dhe në shtëpi.
- Libroterapia krijuese, e cila shpesh zhvillohet në një mjedis grupor, me tregime, poezi dhe trillime të lexuara dhe të diskutuara nga grupi
- Libroterapia zhvillimore, e cila përdoret në mjediset arsimore si dhe nga prindërit për të shpjeguar çështjet e fëmijërisë dhe adoleshencës si pubertetin
- Libroterapia me rekomandim, e cila përdor libra të vetëndihmës qoftë në një mjedis klinik ose në shtëpi për të ndihmuar në modifikimin e modeleve të mendimit, ndjenjave dhe veprimeve
- Libroterapia terapeutike, e cila përdoret në kombinim me lloje të tjera të terapisë për të menaxhuar çështjet psikologjike
Teknikat
Nëse libroterapia tingëllon si një motodë e mirë, mund të pyesni veten se si një terapist e përdor këtë mjet gjatë një seance këshillimi. Sam Gladding, profesor në programin Master Online në Këshillim dhe Shërbime Njerëzore të Universitetit Wake Forest, e përshkruan libroterapinë si një ndërveprim dinamik trekahësh që përfshin përdorimin e një libri, një këshilltari dhe një klienti. “Këshilluesi dhe klienti marrin parasysh problemet ose fushat e stresit në jetën e klientit; më pas këshilltari ‘përshkruan’ një libër ose histori që klienti ta lexojë,” thotë ai.
Gladding thekson se është thelbësore që libri ose tregimi të lidhet drejtpërdrejt me vështirësinë e klientit, në mënyrë që ata të identifikohen me protagonistin në roman ose tregim. Më pas, këshilltari dhe klienti kthehen së bashku për të folur për mënyrën sesi protagonisti i trajtoi problemet e tyre dhe zbatueshmërinë e zgjidhjes ose zgjidhjeve në libër për situatën e klientit.
Terapisti i licencuar i martesës dhe familjes, Chad Perman, i New Page Therapy pajtohet duke thënë: “Në mënyrë tipike, terapistët do të përdorin libroterapinë për t’u caktuar klientëve libra të veçantë për të lexuar jashtë seancës,” thotë ai. Kjo strategji, thotë Perman, mund të ndihmojë në lehtësimin e ndjeshmërisë, depërtimit, bisedës dhe vetë-zhvillimit.
Shumica e terapistëve të trajnuar në biblioterapi do të kenë një listë librash që lidhen me çështje të ndryshme. Ekzistojnë gjithashtu disa faqe dhe baza të të dhënave në internet që japin tituj të sugjeruar ose të rekomanduar bazuar në një shqetësim të veçantë ose çështje të shëndetit mendor.
Me çfarë mund të ndihmojë Biblioterapia
Ndërsa leximi, në përgjithësi, është i dobishëm për pothuajse të gjithë, libroterapia e synuar mund të jetë veçanërisht e dobishme për gjendjet e mëposhtme:
- Ankthi
- Depresioni
- Çregullime te ngrenies
- Shqetësimet ekzistenciale si izolimi, pakuptimi, liria dhe friga nga vdekja
- Probleme në raporte dhe marrëdhënieve ndërnjerzore
- Përdorimi i substancave narkotike
Gladding shton se libroterapia mund të jetë gjithashtu e dobishme për menaxhimin e zemërimit, sjelljen e pa përshtatshme shoqërore dhe ndrojtjen. “Pikëllimi, refuzimi ose pothuajse çdo “izma” negative si racizmi, seksizmi, etj mund të trajtohen gjithashtu përmes biblioterapisë,” thotë Gladding.
Përfitimet nga libroterapia
Kur përdorni libroterapinë, një terapist mund të zgjedhë një metodë të ndryshme për vetëndihmë, si p.sh. një fletore pune me ushtrime qetësuese për një person me ankth. Ose, ata mund të zgjedhin një histori me një personazh imagjinar që ka të bëjë me pikëllimin dhe traumën nga humbja e një personi të dashur për një klient që së fundmi ka përjetuar një vdekje në familje. Nëpërmjet përdorimit të tregimeve në librat artistikë, poezisë, shfaqjeve, tregimeve të shkurtra dhe materialeve vetëndihmuese, një terapist mund t’ju ndihmojë të kuptoni më thellë shqetësimet që ju sollën në seancat e këshillimit në radhë të parë.
Të fituarit e përspektivës
Një nga arsyet më bindëse për përdorimin libroterapisë është se ajo mund t’ju ndihmojë të shihni se si njerëzit e tjerë, si personazhet në një libër, trajtojnë dhe merren me çështje të ngjashme. Kur identifikoheni me një personazh imagjinar ose jo-fiktiv, veçanërisht në një nivel emocional, mund të shihni se ka të tjerë që gjithashtu po lundrojnë dhe po përballen me betejat personale. Për ta bërë këtë lidhje me një histori edhe më të fortë dhe për të ndihmuar në normalizimin e procesit të trajtimit, një terapist mund të zgjedhë një libër me një personazh që kërkon ndihmë për sfidat ndërpersonale ose ndërpersonale me të cilat përballet pacienti.
Fitoni njohuri personale
Libroterapija ju ndihmon të fitoni njohuri për sfidat personale me të cilat po përballeni dhe të zhvilloni strategji për të adresuar çështjet më shqetësuese. Mund të ndihmojë gjithashtu në promovimin e zgjidhjes së problemeve, të kuptuarit dhe vetëdijes.
Përfitoni dobi tjera jashtë trajtimit
Terapistët mund të përdorin libra si një mënyrë për të ndihmuar pacientët e tyre jashtë seancave të tyre të rregullta. Duke rekomanduar një libër për të lexuar ndërmjet seancave, ai i jep pacientit diçka për të punuar si detyrë shtëpie. Kjo mund ta bëjë terapinë më efektive dhe të ndihmojë pacientin të mësojë më shumë. Përveç kësaj, terapistët mund të përdorin libra për të ndihmuar njerëzit të mësojnë se si të merren me sfidat e jetës përpara se ato të bëhen çështje më të mëdha. Pra, leximi i librave mund të jetë një pjesë e dobishme e terapisë.
Sa është efektiv?
Të lexuarit dhe të apasionuarit pas leximit, veçanërisht librave, është një zakon i shkëlqyeshëm dhe i këndshëm që është i mirë për mendjen, zemrën dhe … gjithashtu zgjat jetën! Ka disa studime të ndryshme në literaturën shkencore, të cilat kanë nxjerrë në pah efekte të ndryshme të dobishme të leximit në shëndetin tonë.
- Studiuesit e “American University” nuk kanë dyshime për të, leximi dhe përballja me problemet e personazheve është si një terapi dhe mund të na ndihmojë të tejkalojmë edhe pengesat tona. Një efekt i vërtetë terapeutik më anë të leximit është demonstruar dhe në disa klinika ku ekziston një “libroterapi” e cila përdor përdorimin e librave për lexim si një kurë dhe terapi, për t’i ndihmuar ata që janë në vështirësi të përmirësohen falë leximit.
- Sipas Universitetit të Sussex, leximi ul stresin deri në 68%. Studimi i realizuar nga disa vullnetarësh të angazhuar në aktivitete të njohura për efektin relaksues si ecja, leximi, të kënduarit, ka treguar se sa përkushtimi ndaj një libri është antidoti më i mirë kundër ankthit dhe stresit.
- Një studim i udhëheqyr nga Hazlett-Stevens H, Oren Y., me studentë të kolegjit zbuloi se 10 javë libroterapi për reduktimin e stresit rezultoi në një ulje të ndjeshme të ankthit, stresit, stresit të perceptuar dhe ndjeshmërisë ndaj ankthit, si dhe një rritje në cilësinë e përgjithshme të jetës.
- Një tjetër studim i udhëhequr nga Gualano MR, Bert F, Martorana M, zbuloi se libroterapia është një trajtim afatgjatë efektiv për të rriturit me depresion të lehtë. Pas periudhave të ndjekjes që variojnë nga tre muaj deri në tre vjet, gjashtë të rritur treguan një ulje të simptomave të depresionit.
- Biblioterapia kreative poashtu është gjetur të jetë efektive në ndihmën e fëmijëve, të moshës 5 deri në 16 vjeç, me sjellje të brendshme (ankth dhe depresion), sjellje të jashtme (agresivitet) dhe sjellje prosociale (qëllime dhe qëndrime të sjelljes ndaj të tjerëve), studim i kryer nga Montgomery P, Maunders K.
- Lidhja e ndjenjave me personazhet (të librave), dhe me peripecitë me të cilat përballen ato na ndihmojnë të përmirësohemi edhe në marrëdhëniet tona me të tjerët. Universiteti i Buffalo ka vërtetuar se ata që lexojnë që në moshë të re janë më të aftë në marrëdhënjet ndërnjerëzore.
- Leximi përmirëson jetën dhe cilësinë e ekzistencës sonë: një studim ka treguar sesi aftësitë mendore të lexuesve bien më ngadalë sesa ajo e atyre që nuk i janë përkushtuar kurrë këtij aktiviteti. Duket gjithashtu se leximi kundërshton Alzheimerin sepse forcon kujtesën.
Lexuesit e rregullt, për shembull, janë në gjendje të kuptojnë më lehtë njerëzit e tjerë dhe të jenë më empatikë. Leximi i librave me kënaqësi, ju bën më të zgjuar. Leximi i librave ndihmon në luftimin e stresit, ju bën të guximshëm, përmirëson kujtesën, përqendrimin, rrit funksionet e trurit, pasuron fjalorin tonë, njohuritë tona dhe shumë më tepër.
Gjërat për t’u marrë parasysh
Nga libroterapia mund të përfitojë njerëz të të gjitha moshave me një gamë të gjerë nevojash, mirëpo ajo do të jetë efektive vetëm nëse jeni të gatshëm të lexoni dhe të ndani kohë. Në përgjithësi, libroterapia nuk rekomandohet nëse ju ose dikush që e doni:
- Nuk është në gjendje të dallojë realitetin nga fantazia
- Ka aftësi të kufizuar intelektuale ose hapësirë të vëmendjes
- Nuk i pëlqen të lexojë
Si të Filloni me libroterapinë
Kur kërkoni për një terapist që përfshin libroterapinë në seancat e tyre të trajtimit, vendi i parë për të parë është në internet. Ju mund ta kërkoni këtë specialitet duke kërkuar libroterapi + qytetin tuaj. Edhe pse në trojet shqiptare kjo metodë terapeutike ende është shumë e panjohur.
Përveç trajnimit, sigurohuni që të kontrolloni kredencialet dhe titujt e terapistit si psikoterapist dhe këshilltar profesionist i licencuar (LPC) kur kryeni kërkimin tuaj. Këto kredenciale, së bashku me shumë të tjera, tregojnë se personi ka arsimin dhe certifikatat ose licencën e duhur për të ushtruar në shtetin tuaj.
“Librat janë ushqimi i rinisë dhe gëzimi i pleqërisë.”
“Një fëmijë që lexon do të jetë një i rritur që mendon “
“Edhe nëse nuk lexoni, qëndroni pranë kujtdo që e bën atë. Për dallim nga pirja e duhanit, qëndrimi i tillë ju bën shumë mirë “.(E vendosur para hyrjes në një librari)
Përmblodhi dhe përshtati:
www.studentet.mk
