Duket sikur të gjithë me një biznes janë sipërmarrës këto ditë. E vërteta është se nuk duhet të jesh sipërmarrës për të drejtuar një biznes. Ka shumë opsione të tjera që janë me rrezik më të ulët dhe që ju lejojnë të përshtatni punën tuaj me stilin tuaj të jetesës – të tilla si të qenit një profesionist i pavarur (freelancer). Në këtë artikull, ne do të eksplorojmë ndryshimin midis profesionistit të pavarur dhe sipërmarrësit.
Bota e punës është krejtësisht e ndryshme nga ajo që ishte disa dekada më parë. Punët nuk zgjasin më për jetë, dhe nuk janë aq të sigurta. Kërkimi i vazhdueshëm i punës është bërë normaleja e re. Mesatarja e kohëzgjatjes së karrierës në një punë në SHBA tani zgjat pak më shumë se katër vjet. Amerikanët tani zakonisht do të ndryshojnë njëmbëdhjetë vende pune nga momenti i hyrjes në vendin e punës dhe daljes në pension.
Me vendet e punës që nuk ofrojnë më siguri, më shumë njerëz po zgjedhin të drejtojnë bizneset e tyre. “Ka mbaruar ajo kohë” shkruan James Altucher në librin e tij më të shitur “Choose yourself”.
Ai vazhdon duke sqaruar se: Rrjeti i sigurisë së korporatës që krijoi Revolucioni Industrial, na bëri të mendojm se ishim “të sigurt”. Se ne nuk duhej ta bënim më vetë (punësimin). Se korporatat e mëdha do të kujdeseshin për ne sapo të paguanim detyrimet tona me një arsim universitar. Epo, ky ishte një mit. Altucher tregon zgjidhjen e tij në titullin e librit të tij: “Zgjidhni veten”. Në vend që t’i jepni kreativitetin, energjinë dhe punën tuaj një korporate pa fytyrë, filloni biznesin tuaj. Bëhuni një sipërmarrës. Kjo është një këshillë e mirë. Dhe përvetësimi i qasjes krijuese të një sipërmarrësi ndaj jetës – siç sugjeron Altucher – është mënyra më e shkëlqyer për të qenë një i tillë.
Pra, cili është problemi? Problemi është se termi “sipërmarrës” i referohet kujtdo që fillon ose drejton biznesin e tij. Për ta thënë ndryshe – dhe më pozitivisht – nuk duhet të jesh sipërmarrës për të filluar një biznes. Fillimi i një biznesi ju bën pronar biznesi – kjo është e gjitha.
Ju nuk duhet të jeni një sipërmarrës për të filluar një biznes. Në fakt, bizneset ku nuk po veproni si sipërmarrës janë zakonisht më pak të rrezikshëm dhe – në varësi të personalitetit tuaj dhe qëllimeve të jetës – mund të jenë më shpërblyese.
Sipas disave, sipërmarrësit janë, “ata që identifikojnë një nevojë – çdo nevojë – dhe e plotësojnë atë”. Kjo nuk është e drejtë. Themeluesit jofitimprurës identifikojnë nevojat dhe i plotësojnë ato. Por ata nuk janë sipërmarrës, sepse ideja e tyre nuk bën para. Po kështu, unë mund të krijoj një agjenci të pavarur për botimin e librave, por nuk do të isha sipërmarrës, sepse nuk do të merrja përsipër një rrezik të konsiderueshëm financiar. Ka shumë alternativa të shkëlqyera për të drejtuar biznesin tuaj. Mund të hapni një dyqan ëmbëlsirash (dhe të keni furnizime të pafundme çokollate!). Ju mund të bëheni një shofer taksie, një hidraulik ose një marangoz. Të gjitha këto biznese janë baste mjaft të sigurta, me pak ose fare rreziqe, ata nuk përfshijnë të qenit një sipërmarrës.
Një alternativë tjetër për të qenë një sipërmarrës është të jesh një profesionist i pavarur (freelancer). Ne do të shikojmë se çka do të thotë të qenit freelancer në këtë artikull dhe do ta krahasojmë freelancing me të qenit sipërmarrës. Profesionist të pavarur përfshijnë dizajnerë në internet, shkrimtar të përmbajtjeve, programues, fotografë e të tjerë. Si një profesionist i pavarur, ju nuk jeni një sipërmarrës. Por ju keni biznesin tuaj dhe shumë nga avantazhet që vijnë së bashku me të qenit shefi i vetës.
Le të hedhim një vështrim në ndryshimet midis profesionistit të pavarur dhe sipërmarrësit, dhe cili ka të ngjarë të jetë më i përshtatshmi për ju.
SIPËRMARRËS APO FREELANCER: PËRKUFIZIMET BAZË
Fjalori i Oksfordit e përkufizon një sipërmarrës si: Një person që ngre një biznes ose biznese, duke marrë përsipër rreziqe financiare me shpresën e fitimit.
Ndërkohë, një freelancer është: I vetëpunësuar dhe të njejtën kohë i punësuar për të punuar për kompani të ndryshme në detyra të veçanta.
Sipërmarrësit gjejnë një boshllëk në një treg. Ata zbulojnë një nevojë dhe kanë një ide për ta përmbushur atë nevojë. Ata marrin një rrezik me paratë e tyre (ose të një investitori) për të krijuar një biznes që plotëson këtë nevojë. Profesionistët të pavarur gjithashtu identifikojnë nevojat. Por në vend që të kërkojnë një boshllëk në treg, ata kërkojnë tregje të vendosura dhe bëhen konkurrentë në atë treg. Për shembull, ka shumë biznese që kanë nevojë dhe tashmë paguajnë për shërbimet e dizajnit të logos, kështu që dizajni i logos është një treg i krijuar. Punonjësit e pavarur nuk marrin përsipër rreziqe të mëdha financiare. Ata kërkojnë klientë, pastaj bëjnë punën që klienti kërkon në këmbim të pagesës.
Ky është ndryshimi themelor midis sipërmarrësve dhe përkthyesve të pavarur. Le të hedhim një vështrim në disa nga ndryshimet e tjera kryesore midis profesionit të pavarur dhe sipërmarrjes.
SIPËRMARRËSI APO PROFESIONIT I PAVARUR: DALLIMET THEMELORE
- Qasja e tyre me kohën
Ka dallime thelbësore në mënyrën se si një freelancer dhe një sipërmarrës i qasen kohës.
Si një freelancer, ju paguheni vetëm për orët që punoni. Nga ana tjetër, si një sipërmarrës, nëse biznesi juaj është i suksesshëm, ju fitoni para gjatë gjithë kohës.
Kjo nuk do të thotë se të jesh një sipërmarrës është shumë argëtuesue dhe aspak stresuese. Shumë sipërmarrës punojnë orë të barabarta me dy punë me kohë të plotë. Por kur idetë e një sipërmarrësi shpërblehen, ata shpërblehen shumë më shumë për orët që kanë bërë dhe rreziqet që kanë marrë.
Freelancer-ët gjithashtu punojnë jashtëzakonisht shumë. Sipas një studimi të cituar në The Economist, punojnë mesatarisht 6% më shumë orë në javë në krahasim me ata në punësim të rregulltë. Thënë kështu, si një profesionist i pavarur, ju keni mundësinë e një stili jetese fleksibël. Ju mund ta përshtatni punën tuaj me çdo gjë tjetër që po ndodh në jetën tuaj dhe ju mund të zgjidhni sa shumë ose pak punoni. Si një sipërmarrës – të paktën gjatë fazave të hershme të udhëtimit tuaj – do të jeni në lëvizje pa pushim.
- Aftësi apo ide?
Me sipërmarrësit, gjithçka ka të bëjë me idenë. Ju keni një ide që do të ndryshojë botën – ose të paktën do të fitojë shumë para – dhe më pas do ta realizoni atë. Ju ndiqni vizionin tuaj krijues dhe e ktheni atë në realitet. Sa më e mirë të jetë ideja, aq më shumë para do të fitoni.
Për profesionistin e pavarur, vlera juaj kryesore është në aftësitë tuaja. A mund të kodoni në Java? Të shkruani tekste tërheqëse për faqet e shitjeve në internet? I bëni foshnjat të qeshin kur u bëni foto atyre? Klientët ju punësojnë për shkak të aftësive dhe është detyra juaj të ofroni projektin bazuar në vizionin krijues të klientit tuaj. Sigurisht, do t’ju duhet të jeni kreativ në përdorimin e aftësive tuaja dhe ndonjëherë madje mund të sillni ide në tryezë. Por në pjesën më të madhe, ajo që ka rëndësi është që ju mund të dorëzoni mallrat apo të përfundoni punën tuaj. Disa klientë do t’ju vlerësojnë duke menduar jashtë kutisë. Shumica thjesht duan që ju ta përfundoni atë për të cilën ju paguajn.
- Produkte apo shërbime
Sipërmarrësit zakonisht shesin produkte. Këto mund të jenë kifle angleze, pjesë automobilash, lodra për kafshët shtëpiake. E kuptoni idenë. Nëse mund të dërgohet përmes postës, është një produkt.
Për të krijuar, shitur dhe transportuar produkte kërkon shumë investime. Ju duhet të dizajnoni produktin, të krijoni prototipe, të testoni produktin, ta prodhoni atë, të hapni një dyqan për të shitur produktin dhe të punësoni staf shitjesh (ose të punësoni njerëz për të menaxhuar faqen tuaj të internetit). Kjo është arsyeja pse të jesh një sipërmarrës është kaq i rrezikshëm – sepse duhet të investosh shumë para se të kesh një biznes që funksionon.
Ju mund të jeni duke menduar “Po në lidhje me produktet dixhitale si aplikacionet?” Edhe këta bien në sferën e sipërmarrësve. Produktet dixhitale nuk janë domosdoshmërisht aq të kushtueshme për t’u krijuar, por ato ende kërkojnë investime të konsiderueshme për t’i sjellë ato në treg.
Ndërsa profesionistët e pavarur shesin shërbime, të tilla si: shërbime të dizajnit të ueb-faqeve, shërbime të shkrimit të teksteve apo përkthimeve, shërbime fotografike ose shërbime ilustrimi.
Shumica e profesionistëve të pavarur tashmë kanë të paktën disa nga aftësitë që u nevojiten për të shitur shërbime. Ata e kanë ngarkuar kohën e tyre përpara duke investuar në trajnime. Nëse ata nuk kanë një aftësi të veçantë që u nevojitet për një projekt, ata ose ia rekomandojnë projektin një profesionisti tjetër të pavarur ose zgjedhin ta mësojnë atë gjatë punës
FREELANCER APO SIPËRMARRËS: CILA ËSHTË ZGJEDHJA E DUHUR PËR JU?
Ju dëshironi të drejtoni biznesin tuaj. Pra, duhet të jeni një profesionist i pavarur apo një sipërmarrës? Le të shohim se cila është më e përshtatshme për ju…
Puna e pavarur është një ide e mirë nëse…
- Ju pëlqen të punoni dhe të ndihmoni njerëzit. Aftësi të caktuara – duke përfshirë komunikimin, ndjeshmërinë dhe ndjenjën e humorit – janë mjete themelore në kutinë e veglave të profesionistëve të pavarur. Kjo për shkak se puna e pavarur përfshin t’i bësh njerëzit (d.m.th. klientët) të lumtur.
- Ju keni një aftësi në të cilën jeni shumë të mirë. Tregu për freelancer është jashtëzakonisht i mbushur me njerëz, kështu që është jetike të jeni të mirë në atë që bëni. Thënë kjo, nëse jeni të jashtëzakonshëm në fushën tuaj, atëherë do të gjeni mundësi të shumta.
- Ju pëlqen të shpreheni në mënyrë krijuese. Si një profesionist i pavarur, do t’ju jepet një përmbledhje nga klienti juaj. Brenda kësaj përmbledhjeje, ka të ngjarë të ketë hapësirë për shprehje krijuese. Nëse keni nevojë për këtë në punën tuaj, profesioni i pavarur është një opsion i mirë.
- Ju pëlqen të punoni vetëm. Puna e pavarur do të thotë shumë vetmi. Për të qenë efektiv si freelancer, duhet të jeni dikush që gëzon të qenurit për orë të tëra i vetmuar.
- Keni nevojë për një orar fleksibël pune. Keni nevojë të përshtatni punën tuaj me nevojat e kujdesit të fëmijëve apo familjes ose ndoshta me orarin e një pune tjetër? Freelancing ju lejon ta bëni këtë.
- Ju sapo keni filluar. Freelancing është një mënyrë e shkëlqyer për të fituar përvojë në drejtimin e biznesit tuaj pa marrë shumë rreziqe. Do të mësoni shumë dhe ka të ngjarë që nëse keni atë që duhet për të qenë një sipërmarrës, do të rriteni në krijimin e një sipërmarrjeje të suksesshme.
Sipërmarrja është një ide e mirë nëse..
- Jeni të gatshëm të rrezikoni. Katër në pesë biznese të reja rrëzohen dhe digjen. Mbani në mend se shumë sipërmarrës investojnë kursimet e tyre të jetës – ose ri-hipotekojnë shtëpitë e tyre – për të nisur një biznes. Shanset për sukses janë të pakta, kështu që do t’ju duhen nerva prej çeliku.
- Ju keni etikën e punës së një kau. Javët tetëdhjetë orëshe janë tipike për shumë sipërmarrës. Natyrisht, një ditë mund të arrini në ëndrrën e javës së punës katër orëshe, por për të filluar – dhe ndoshta për shumë vite – do t’i kushtoni shumë orë.
- Ju kënaqeni duke takuar njerëz. Nëse puna e pavarur është ideale për introvertët që duan të qëndrojnë vetëm në shtëpi, sipërmarrja është përshtatja e përsosur për ekstrovertët. Do t’u drejtoheni investitorëve, do të frymëzoni stafin tuaj dhe do të krijoni rrjete me klientët e mundshëm. Ju do të duhet të jeni dikush që lulëzon në shoqëri.
- Ju keni një grup të larmishëm aftësish. Si një profesionist i pavarur, ju përqendroheni në një aftësi të vetme. Për të qenë një sipërmarrës, do t’ju duhet një gamë e gjerë aftësish, duke përfshirë menaxhimin financiar, shitjet dhe aftësinë për të udhëhequr dhe frymëzuar njerëzit.
- Ju keni një ide për të ndryshuar botën që nuk mund ta lini të shkojë (ose që nuk do t’ju lërë të shkojë). Në thelb, kjo është ajo që ju duhet për të qenë një sipërmarrës. Pa të, ju nuk do të keni një biznes, apo të gjeni motivimin e duhur të krijoni një biznes.
ÇFARË DO TË JESH: SIPËRMARRËS APO FREELANCER?
Drejtimi i biznesit tuaj është një aspiratë e shkëlqyer. Por është mirë të njihni të gjitha mundësitë para vetës tuaj përpara se të vendosni se cilin biznes të krijoni. Ne ju kemi treguar dallimet kryesore midis sipërmarrjes dhe profesionit të pavarur dhe ju ndihmuam të mendoni se cili do të ishte më i përshtatshëm për personalitetin dhe stilin tuaj të jetesës.
Përgatiti dhe përmblodhi:
WWW.STUDENTET.MK
