Kanceri i zorrës së trashë është një lloj kanceri që fillon në zorrën e trashë. Zorra e trashë është pjesa e fundit e traktit tretës. Kanceri i zorrës së trashë zakonisht prek të moshuarit, megjithëse mund të ndodhë në çdo moshë. Zakonisht fillon si grumbullime të vogla, jo kanceroze (beninje) qelizash të quajtura polipe që formohen në brendësi të zorrës së trashë. Me kalimin e kohës, disa nga këto polipe mund të shndërrohen në kancer malinje.
Polipet mund të jenë të vegla dhe pa simptoma. Mjekët zakonisht rekomandojnë teste të rregullta për të ndihmuar në parandalimin e kancerit të zorrës së trashë duke identifikuar dhe hequr polipet përpara se ato të kthehen në kancer.
Nëse kanceri i zorrës së trashë zhvillohet, shumë trajtime janë në dispozicion për të ndihmuar në kontrollin e tij, duke përfshirë kirurgjinë, terapinë me rrezatim dhe trajtimet me ilaçe, të tilla si kimioterapia dhe imunoterapia. Kanceri i zorrës së trashë quhet ndonjëherë kanceri kolorektal, i cili është një term që kombinon kancerin e zorrës së trashë dhe kancerin rektal, i cili fillon në rektum.
Simptomet:
Diarre ose kapsllëk, ndryshimet në konsistencën e jashtëqitjes, gjak në jashtëqitje, gjë që mund të bëjë që jashtëqitja të duket kafe e errët ose e zezë, dhimbje barku, ngërçe, fryrje ose gazra, dobësi dhe lodhje, humbje peshe e pashpjegueshme, sindromi i zorrës së irrituar si dhe anemi me mungesë hekuri. Humbja e peshës dhe dhimbja e barkut zakonisht ndodhin në fazat e mëvonshme të sëmundjes.
Fazat:
Ka mënyra të ndryshme për t’i caktuar një fazë kancerit. Fazat tregojnë se sa është përhapur dhe evoluar kanceri
Në kancerin e zorrës së trashë, fazat zhvillohen si më poshtë:
Faza 0: E njohur edhe si karcinoma in situ, në këtë pikë, kanceri është në një fazë shumë të hershme. Nuk është rritur më larg se shtresa e brendshme e zorrës së trashë dhe zakonisht do të jetë e lehtë për t’u trajtuar.
Faza 1: Kanceri është rritur në shtresën tjetër të indit.
Faza 2: Kanceri ka arritur në shtresat e jashtme të zorrës së trashë, por nuk është përhapur përtej zorrës së trashë.
Faza 3: Kanceri është rritur përmes shtresave të jashtme të zorrës së trashë dhe ka arritur një deri në tre nyje limfatike. Nuk është përhapur në vende të largëta.
Faza 4: Kanceri ka arritur në inde të tjera përtej murit të zorrës së trashë. Ndërsa faza 4 përparon, kanceri i zorrës së trashë arrin në pjesë të largëta të trupit.
Faktoret e rrezikut:
Mosha më e madhe: Kanceri i zorrës së trashë mund të diagnostikohet në çdo moshë, por shumica e njerëzve me kancer të zorrës së trashë janë më të vjetër se 50 vjeç. Shkalla e kancerit të zorrës së trashë tek njerëzit më të rinj se 50 vjeç ka qenë në rritje, por mjekët nuk janë të sigurt pse.
Raca afrikano-amerikane: Afriko-amerikanët kanë një rrezik më të madh të kancerit të zorrës së trashë sesa njerëzit e racave të tjera.
Gjendjet inflamatore të zorrëve: Sëmundjet kronike inflamatore të zorrës së trashë, si koliti ulceroz dhe sëmundja e Crohn, mund të rrisin rrezikun e kancerit të zorrës së trashë.
Sindromat e trashëguara që rrisin rrezikun e kancerit të zorrës së trashë. Disa mutacione gjenesh të kaluara nëpër breza të familjes suaj mund të rrisin ndjeshëm rrezikun e kancerit të zorrës së trashë. Vetëm një përqindje e vogël e kancereve të zorrës së trashë janë të lidhura me gjenet e trashëguara. Sindromat më të zakonshme të trashëguara që rrisin rrezikun e kancerit të zorrës së trashë janë polipoza adenomatoze familjare (FAP) dhe sindroma e Lynch, e cila njihet edhe si kanceri kolorektal i trashëguar jo polipozik (HNPCC).
Historia familjare e kancerit të zorrës së trashë: Ju keni më shumë gjasa të zhvilloni kancer të zorrës së trashë nëse keni një të afërm gjaku që e ka pasur këtë sëmundje. Nëse më shumë se një anëtar i familjes ka kancer të zorrës së trashë ose kancer rektal, rreziku juaj është edhe më i madh.
Dietë me pak fibra dhe shumë yndyrë. Kanceri i zorrës së trashë dhe kanceri i zorrës së trashë mund të shoqërohen me një dietë tipike perëndimore, e cila është e ulët në fibra dhe e lartë në yndyrë dhe kalori. Hulumtimet në këtë fushë kanë pasur rezultate të përziera. Disa studime kanë gjetur një rrezik në rritje të kancerit të zorrës së trashë tek njerëzit që hanë dieta të pasura me mish të kuq dhe mish të përpunuar.
Një mënyrë jetese sedentare. Njerëzit që janë joaktivë kanë më shumë gjasa të zhvillojnë kancer të zorrës së trashë. Aktiviteti i rregullt fizik mund të zvogëlojë rrezikun e kancerit të zorrës së trashë.
Diabeti: Njerëzit me diabet ose rezistencë ndaj insulinës kanë një rrezik në rritje të kancerit të zorrës së trashë.
Obeziteti: Njerëzit të cilët janë obezë kanë një rrezik më të lartë të kancerit të zorrës së trashë dhe një rrezik më të lartë të vdekjes nga kanceri i zorrës së trashë në krahasim me njerëzit që konsiderohen me peshë normale.
Pirja e duhanit: Njerëzit që pinë duhan mund të kenë një rrezik në rritje të kancerit të zorrës së trashë.
Alkooli: Përdorimi i rëndë i alkoolit rrit rrezikun e kancerit të zorrës së trashë.
Terapia me rrezatim për kancerin: Terapia me rrezatim e drejtuar në bark për të trajtuar kanceret e mëparshme rrit rrezikun e kancerit të zorrës së trashë.
Opsionet e trajtimit:
Trajtimi do të varet nga lloji dhe faza e kancerit të zorrës së trashë. Një mjek do të marrë parasysh gjithashtu moshën e pacientit, shëndetin e përgjithshëm dhe disa karakteristika të tjera kur të vendosë për opsionin më të mirë të trajtimit. Nuk ka asnjë trajtim të vetëm për kancerin e zorrës së trashë dhe opsionet mund të përfshijnë kirurgjinë, kimioterapinë dhe terapinë me rrezatim. Qëllimi i trajtimit do të jetë heqja e kancerit, parandalimi i përhapjes së tij dhe reduktimi i simptomave të pakëndshme.
Parandalimi i kancerit të zorrës së trashë për njerëzit me rrezik të lartë:
Disa medikamente janë gjetur se zvogëlojnë rrezikun e polipeve prekanceroze ose kancerit të zorrës së trashë. Për shembull, disa prova lidhin një rrezik të reduktuar të polipeve dhe kancerit të zorrës së trashë me përdorimin e rregullt të aspirinës ose ilaçeve të ngjashme me aspirinën. Por nuk është e qartë se çfarë doze dhe çfarë kohe do të nevojitet për të reduktuar rrezikun e kancerit të zorrës së trashë. Marrja e aspirinës çdo ditë ka disa rreziqe, duke përfshirë gjakderdhje gastrointestinale dhe ulçera.
Këto opsione janë përgjithësisht të rezervuara për njerëzit me një rrezik të lartë të kancerit të zorrës së trashë. Nuk ka prova të mjaftueshme për të rekomanduar këto medikamente për njerëzit që kanë një rrezik mesatar të kancerit të zorrës së trashë.
Nëse keni një rrezik të shtuar të kancerit të zorrës së trashë, diskutoni faktorët tuaj të rrezikut me mjekun tuaj për të përcaktuar nëse medikamentet parandaluese janë të sigurta për ju.
Përmblodhi dhe përshtati:
STUDENTET.MK
