ÇFARË ËSHTË KLAMIDIA?
Klamidia është një infeksion i zakonshëm seksualisht i transmetueshëm i shkaktuar nga bakteria e quajtur Klamidia. Njerëzit që kanë klamidia shpesh nuk kanë simptoma të jashtme në fazat e hershme. Në fakt, vlerësohet se 40 deri në 96 përqind e njerëzve me klamidia nuk kanë simptoma fare. Por kjo nuk përjashton mundësinë që klamidia të shkaktojë probleme shëndetësore më vonë.
Klamidia e patrajtuar mund të shkaktojë komplikime serioze, kështu që është e rëndësishme që të bëni kontrolle të rregullta dhe të flisni me mjekun tuaj ose një profesionist tjetër të kujdesit shëndetësor nëse keni ndonjë shqetësim. Simptomat e klamidias mund të jenë të ngjashme me simptomat e sëmundjeve tjera që janë seksualisht të trasmetueshme.
SI TRANSMETOHET KLAMIDIA?
Marrëdhënjet intime me partner të shumtë dhe pa prezervativ ose pa metoda të tjera penguese janë mënyrat kryesore se si mund të transmetohet një infeksion i tillë. Penetrimi nuk është patjetër të ndodhë për ta kontraktuar atë. Thjeshtë prekja apo kontakti i organeve gjenitale së bashku është e mjaftueshme për të transmetuar bakteret.
Foshnjat e porsalindura mund të marrin bakterien klamidia nga nëna e tyre gjatë lindjes. Shumica e testeve prenatale përfshijnë një test për klamidien, ndërsa nuk është një ide për tu anashkaluar bërja e testimeve tjera shtesë me një gjinekologe gjatë kontrollit të parë prenatal.
Nuk përjashtohet mundësia që infeksioni me klamidia të ndodh edhe në sy përmes kontaktit oral ose gjenital me sytë ose në mënyrë jo të drejtpërdrejt përmes duarve, por e gjithë kjo nuk është aq e zakonshme.
Klamidia gjithashtu mund të trasmetohet edhe tek dikush që e ka pasur infeksionin një herë më parë dhe e ka trajtuar me sukses atë.
SIMPTOMAT
Klamidia shpesh quhet “infeksion i heshtur” sepse shumica e njerëzve me infeksion klamidia nuk përjetojnë asnjë simptomë.
Megjithatë kur manifestohet, mund të shkaktojë disa simptoma tek të tjerët, duke përfshirë:
- Dhimbje
- Një ndjesi djegieje gjatë urinimit
- Rrjedhje jonormale të sekretit nga penisi ose vagina
Disa simptoma të klamidias gjithashtu mund të ndryshojnë edhe në bazë të gjinisë.
SIMPTOMAT E KLAMIDIAS TEK MESHKUJT
Shumë meshkuj nuk i vërejnë simptomat e klamidias madje mund ta tejkalojnë infeksionin pa pasur fare simptoma.
Disa nga simptomat më të zakonshme të klamidias tek meshkujt përfshijnë:
- Ndjesi djegieje gjatë urinimit
- Rrjedhje e verdhë ose e gjelbër nga penisi
- Dhimbje në pjesën e poshtme të barkut
- Dhimbje në testikuj
Është gjithashtu e mundur të infektoni me klamidia përmes anusit. Në këtë rast, simptomat kryesore janë shpesh:
- Rrjedhje të sekretit jo normal nga anusi
- Dhimbje
- Dhe gjakderdhje nga kjo zonë
Praktikimi i marrëdhënjeve orale me dikë që ka infeksion, rrit rrezikun e të infektimit nga klamidia përmes fytit. Simptomat mund të përfshijnë dhimbje të fytit, kollë ose temperaturë. Është gjithashtu e mundur që të bartni baktere në fyt dhe të mos e dini këtë.
SIMPTOMAT E KLAMIDIAS TEK GRATË
Nëse një grua infektohet me të, mund të duhen disa javë përpara se të shfaqen simptomat, edhe pse sikur kemi thënë më sipër klamidia njihet si “infeksioni i heshtur” andaj shumica e grave të infektuara poashtu mund të mos përjetojnë fare simptoma
Disa nga simptomat më të zakonshme të klamidias tek gratë përfshijnë:
- Marrëdhënie seksuale të dhimbshme (dispareunia)
- Rrjedhje vaginale
- Ndjesi djegieje gjatë urinimit
- Dhimbje në pjesën e poshtme të barkut
- Inflamacion i qafës së mitrës (cervicitis)
- Gjakderdhje midis periudhave të ciklit menstrual
Në disa gra, infeksioni mund të përhapet në tubat fallopiane, gjë që mund të shkaktojë një gjendje të quajtur sëmundje inflamatore e legenit e cila është një urgjencë mjekësore.
Simptomat e saj janë:
- Ethe
- Dhimbje të forta të legenit
- Të përziera
- Gjakderdhje anormale vaginale midis periudhave të ciklit menstrual
Klamidia gjithashtu mund të infektojë rektumin. Gratë mund të mos përjetojnë simptoma nëse kanë një infeksion klamidia në rektum. Megjithatë, nëse shfaqen simptoma të një infeksioni rektal, ato mund të shfaqen si dhimbje rektale, rrjedhje të sekretit dhe gjakderdhje.
Përveç kësaj, gratë mund të zhvillojnë një infeksion të fytit nëse bëjnë marrëdhënje oral me partner të infektuar. Megjithëse është e mundur ta kontraktoni atë pa e ditur, simptomat e një infeksioni klamidia në fyt përfshijnë kollitjen, temperaturën dhe dhimbjen e fytit.
Simptomat e këtijë infeksioni tek burrat dhe gratë mund të jenë të ndryshme, kështu që është e rëndësishme të flisni me një profesionist të kujdesit shëndetësor nëse përjetoni simptomat e mësipërme.
SHKAQET DHE FAKTORËT E RREZIKUT
Klamidia është një infeksion i shkaktuar nga një lloj specifik bakteri i njohur si Chlamydia trachomatis. Ai transmetohet përmes sekrecioneve vaginale ose spermës dhe mund të transmetohet përmes kontaktit gjenital ose marrëdhënjeve orale, vaginale ose anale pa një metodë mbrojtëse, si prezervativi.
Klamidia është më e zakonshme tek femrat sesa tek meshkujt. Në fakt, vlerësohet se shkalla e përgjithshme e infeksionit është dy herë më e lartë për gratë sesa burrat në Shtetet e Bashkuara.
Disa nga faktorët e tjerë të rrezikut për infeksion përfshijnë:
- Mospërdorimi i metodave mbrojtëse si prezervativët në mënyrë të vazhdueshme
- Të poseduarit e shumë partnerëve të rinj seksualë
- Të kesh një partner seksual që bën marrëdhenje me shumë partnera tjerë
- Të poseduarit e një historie mjeksore me infeksione të klamidias ose të sëmundjeve tjera seksualisht të trasmetueshme
SA E ZAKONSHME ËSHTË KLAMIDIA?
Në vitin 2018, Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) vlerësuan se kishte afërsisht 4 milionë raste të klamidias me burim të besuar në Shtetet e Bashkuara.
Infeksionin mund ta marrin si burrat po ashtu dhe gratë, por raportohen më shumë raste tek gratë. Shkalla e infeksionit është më e lartë në mesin e grave të reja, me shkallën më të lartë të infeksionit që ndodh tek gratë midis moshës 15 dhe 24 vjeç.
Burimi i besueshëm i CDCT rekomandon që të gjitha gratë seksualisht aktive të moshës 25 vjeç e lart të kontrollohen për klamidia çdo vit, sidomos ato të cilat posedojnë disa nga faktorët e rrezikut për klamidia. Statistikisht, një person ka më shumë gjasa të marrë një infeksion të tillë nëse ka kryer marrëdhënie seksuale me më shumë se një person.
SI MUND TA ZVOGËLOJ RREZIKUN PËR T’U PREKUR NGA KLAMIDIA?
Abstenimi nga aktiviteti seksual është e vetmja mënyrë e garantuar për të parandaluar klamidia. Megjithatë, nëse jeni seksualisht aktiv, ka disa hapa të thjeshtë që mund të ndërmerrni për të ulur rrezikun e prekjes nga klamidia, si dhe shumë sëmundjeve tjera seksuale.
Këtu janë disa mënyra për të zvogëluar rrezikun tuaj:
- Përdorni metoda penguese. Përdorimi i një prezervativi, apo metodave të tjera penguese sa herë që keni seks oral, vaginal ose anal mund të ndihmojë në uljen e ndjeshme të rrezikut të infeksionit.
- Testohuni. Ekzaminimi i rregulltë mund të ndihmojë në parandalimin e transmetimit të klamidias dhe të sigurojë që të merrni trajtim nëse është e nevojshme. Një mjek mund të ndihmojë në përcaktimin se sa shpesh duhet të testoheni, në varësi të nivelit të rrezikut.
- Komunikoni me partnerin tuaj seksualë. Të kesh shumë partnerë seksualë mund të rrisë rrezikun e klamidias dhe sëmundjeve të tjera.
- Shmangni ndarjen e gjerave intime apo lodrave seksuale. Nëse vendosni të ndani ndonjë lodër intime, lajini ato tërësisht pas çdo përdorimi dhe mbulojeni me prezervativ.
TRAJTIMI I KLAMIDIAS
Klamidia është e lehtë për t’u trajtuar dhe mund të kurohet. Meqenëse është në natyrë bakteriale, antibiotikët e trajtojnë atë.
Azitromicina është një antibiotik që zakonisht përshkruhet në një dozë të vetme dhe të madhe. Doksiciklina është një antibiotik që duhet të merret dy herë në ditë për rreth 1 javë. Një profesionist i kujdesit shëndetësor mund të përshkruajë edhe antibiotikë të tjerë. Pavarësisht se cili antibiotik është përshkruar, udhëzimet e dozimit duhet të ndiqen me kujdes për t’u siguruar që infeksioni të pastrohet plotësisht. Kjo mund të zgjasë deri në 2 javë, edhe me medikamente me një dozë të vetme. Gjatë periudhës së trajtimit, është e rëndësishme të mos bëni marrëdhënje. Është ende e mundur të transmetohet dhe kontraktohet klamidia nëse ekspozohet sërish, edhe nëse keni trajtuar një infeksion të mëparshëm.
KLAMIDIA NË FYT
Sikur që kemi përmendur më lartë klamidia mund të transmetohet edhe gjatë marrëdhënjeve orale. Kontakti me gojën, buzët ose gjuhën mund të jetë i mjaftueshëm për të transmetuar klamidien.
Nëse kontraktoni klamidia nga seksi oral, mund të mos keni simptoma. Ashtu si infeksionet e klamidias vaginale ose anale, simptomat nuk shfaqen gjithmonë.
Nëse simptomat janë të pranishme me klamidia në fyt, ato mund të përfshijnë:
- Dhimbje të fytit
- Fyt i thatë
- Ethe
- Kollitje
Edhe sëmundjet tjera seksualisht të trasmetueshme mund të zhvillohen në fyt. Dhe secila prej tyre shkakton simptoma dhe shqetësime të veçanta. Edhe pse klamidia është e shërueshme, është ende e rëndësishme të qëndroni të mbrojtur dhe të parandaloni rikthimin e saj.
DIAGNOZA
Fillimisht mjeku ka të ngjarë të pyesin për simptomat. Nëse nuk ka asnjë, ata mund të pyesin pse keni shqetësime. Nëse simptomat janë të pranishme, profesionisti i kujdesit shëndetësor mund të kryejë një ekzaminim fizik. Kjo i lejon ata të vëzhgojnë çdo rrjedhje, plagë ose njolla të pazakonta që mund të lidhen me një infeksion të mundshëm.
Testi më efektiv diagnostik për klamidia është marrja e sekretit vaginal tek femrat dhe testimi i urinës tek meshkujt. Nëse ekziston ndonjë dyshim se infeksioni mund të jetë në anus ose fyt, nga këto zona mund të merret gjithashtu bris apo strisha.
Rezultatet mund të zgjasin disa ditë. Zyra e mjekut duhet të telefonojë për të diskutuar rezultatet. Nëse testi rezulton pozitiv, do të diskutohet një takim pasues dhe opsionet e trajtimit.
KLAMIDIA E PATRAJTUAR
Infeksioni nëse në kohë trajtohet ka të ngjarë të pastrohet pa probleme të qëndrueshme. Megjithatë, njerëzit mund të përjetojnë probleme serioze mjekësore nëse presin shumë gjatë për ta trajtuar atë.
Komplikimet femërore të klamidias së patrajtuar
Disa gra zhvillojnë sëmundje inflamatore të legenit, një infeksion që mund të dëmtojë mitrën, qafën e mitrës dhe vezoret, e cila është një sëmundje e dhimbshme që shpesh kërkon trajtim spitalor. Steriliteti është gjithashtu i mundur nëse klamidia lihet pa trajtuar ndërsa gjatë shtatzënisë, infeksioni mund të kalojë tek foshnjat gjatë lindjes, gjë që mund të shkaktojë infeksione të syve dhe pneumoni tek të porsalindurit.
Komplikimet mashkullore të klamidias së patrajtuar
Meshkujt gjithashtu mund të përjetojnë komplikime kur klamidia nuk trajtohet. Epididymis – tubi që mban testikujt në vend – mund të inflamohet, duke shkaktuar dhimbje. Kjo njihet si epididymitis. Infeksioni gjithashtu mund të përhapet në gjëndrën e prostatës, duke shkaktuar ethe, marrëdhënie të dhimbshme dhe parehati në pjesën e poshtme të shpinës. Një ndërlikim tjetër i mundshëm është uretriti klamidial mashkullor.
Këto janë vetëm disa nga ndërlikimet më të zakonshme të klamidias së patrajtuar, prandaj është e rëndësishme që menjëherë të merrni kujdes mjekësor. Shumica e njerëzve që marrin trajtim shpejt nuk kanë probleme mjekësore afatgjata.
KLAMIDIA NË SY
Infeksioni me klamidia është më i zakonshëm në zonën gjenitale, por mund të ndodhë në vende më pak të zakonshme si anusi, fyti dhe sytë. Mund të ndodhë në sy përmes kontaktit të drejtpërdrejtë ose të tërthortë me bakteret. Për shembull, infeksioni mund të shkojë nga organet gjenitale në sy nëse prekni syrin pa i larë duart.
Nëse keni një infeksion të syrit me klamidia, i njohur gjithashtu si konjuktivit klamidial, mund të shfaqen simptomat e mëposhtme:
- Skuqje
- Ënjtje
- Kruarje
- Acarim
- Mukus ose rrjedhje të lengut nga syri
- Ndjeshmëria ndaj dritës (fotofobi)
Nëse nuk trajtohet, klamidia në sy mund të çojë në verbëri. Por ai trajtohet lehtësisht dhe trajtimi i hershëm do të ndihmojë në kurimin e infeksionit dhe parandalimin e komplikimeve.
PYETJET E BËRA SHPESH
Kur mund të bëj marrëdhënje intime përsëri?
Nëse jeni diagnostikuar me klamidia, prisni të bëni seks përsëri derisa të përfundoni trajtimin tuaj. Për disa antibiotikë, të tillë si doksiciklina, kjo do të thotë se mund të duhet të prisni 1 javë për të bërë seks ose derisa të keni përfunduar kursin e përshkruar të trajtimit. Nëse ju është përshkruar një dozë e vetme medikamenti, si azitromicina, prisni 7 ditë pas marrjes së ilaçit përpara se të bëni seks.
A mund ta testoj veten për klamidia në shtëpi?
Kompletet e testimit në shtëpi për klamidia janë gjerësisht të disponueshme dhe mund të blihen në shumë farmaci ose në internet.
Këto komplete zakonisht kërkojnë një mostër të urinës ose një shtupë indi, të cilën mund ta mbledhni në shtëpi dhe ta dërgoni në mënyrë të sigurt në laborator për të marrë rezultatet tuaja.
Disa kompani përfshijnë gjithashtu një konsultë mjekësore falas me një mjek nëse rezultatet e testit tuaj janë pozitive për të rishikuar opsionet tuaja të trajtimit.
A ka erë klamidia?
Në disa raste, klamidia mund të shkaktojë rrjedhje të pazakontë vaginale, e cila mund të ketë një erë të fortë ose të athët.
Megjithatë, kjo mund të jetë gjithashtu një shenjë e disa sëmundjeve të tjera, duke përfshirë vaginozën bakteriale ose trikomoniazën. Mund të shkaktohet gjithashtu nga shumë faktorë të tjerë, duke përfshirë ndryshimet në pH ose ndryshimet në nivelet e hormoneve.
Konsideroni të flisni me një profesionist të kujdesit shëndetësor për të adresuar çdo shqetësim në lidhje me shkarkimin anormal ose erën, veçanërisht nëse shoqërohet me simptoma të tjera si dhimbje, gjakderdhje, kruajtje ose djegie.
A mund të kthehet klamidia në diçka tjetër?
Nëse nuk trajtohet për periudha të gjata kohore, klamidia mund të shkaktojë disa komplikime. Tek gratë, klamidia e patrajtuar mund të çojë në sëmundje inflamatore të legenit, një gjendje që mund të shkaktojë dëme të përhershme në sistemin riprodhues si dhe infertilitet.
Tek meshkujt, klamidia mund të shkaktojë komplikime të shumta nëse nuk trajtohet, duke përfshirë epididymitin, prostatitin ose uretritin klamidial mashkullor.
Përgatiti dhe përmblodhi:
WWW.STUDENTET.MK
