Të moshuarit që jetojnë vetëm mund të kenë një rrezik më të lartë për të vdekur nga kanceri krahasuar me ata që bashkëjetojnë me të tjerët, sugjeron një studim i ri, ndërsa njëkohësishtë edhe përqindja e të rriturve që jetojnë të vetmuar është në rritje.
Hulumtimi, i botuar në revistën Cancer, zbuloi se midis 114,772 e të rriturve në moshë që jetonin vetëm, 2.5% e tyre vdiqën nga kanceri gjatë periudhës së këtijë studimit. Në krahasim, nga 358,876 të rriturve që bashkëjetonin me të tjerët, një pjesë shumë më e vogël – 1.6% – vdiqën nga kanceri gjate kohës së ketijë studimi. Në këtë studim morren pjesë të rriturit e moshës 18 deri në 64 dhe studiuesit zbuluan se mosha më e prekur nga ky fenomen ishte mosha prej 45 deri në 64 vjeç.
“Ne zbuluam se të rriturit që jetojnë të vetmuar kishin një rrezik 1.32 herë më të lartë të vdekjes nga kanceri sesa të rriturit që bashkëjetonin me të tjerët,” tha Dr. Farhad Islami, një autor i studimit dhe drejtor i lartë shkencor i kërkimit të pabarazisë së kancerit në Shoqatën Amerikane të Kancerit në Atlanta. . Kjo sugjeron që të rriturit që jetojnë vetëm kanë rreth 32% rrezik më të lartë të vdekjes nga kanceri.
“Të jetosh i vetëm është vetëm një nga komponentët e izolimit social dhe mund të mos përfshijë komponentë të tjerë si rrjetet sociale apo pjesëmarrja në aktivitete sociale. Por duhet të them gjithashtu se të jetuarit i vetëm është ende një faktor i rëndësishme”, tha ai. “Është vërtet e rëndësishme të mendosh për gjetjen e mënyrave për të reduktuar efektet negative e të jetuarit i vetëm dhe në izolim social, për të reduktuar vdekshmërinë në këtë popullsi në rritje.”
Përqindja e njerëzve në Shtetet e Bashkuara që jetojnë vetëm është rritur gjatë dekadave. Të dhënat e Byrosë së Regjistrimit të SHBA-së tregojnë se përqindja e familjeve me një antarë në Shtetet e Bashkuara u dyfishua nga viti 1960, kur 13% ose rreth 7 milionë familje ishin beqare, deri në vitin 2022, kur ishin 29% ose rreth 38 milionë familje.
Studiuesit, nga Shoqata Amerikane e Kancerit dhe Departamenti Amerikan i Shëndetësisë dhe Shërbimeve Njerëzore, analizuan të dhënat prej vitit 1998 deri në vitin 2019, për më shumë se 470,000 pjesëmarrës, duke parë nga afër se sa nga të rriturit jetonin të vetmuar kundrejt të tjerëve dhe sa prej dyja palëve vdiqën nga kanceri. Studimi nuk kontrolloi për fazën e kancerit kur u diagnostikua, llojet specifike të kancerit ose regjimet e trajtimit.
Të rriturit, nga mosha 18 deri në 64 vjeç kur u regjistruan në studim, u ndoqën përgjatë 22 viteve, nga koha kur morën pjesë në anketë deri më 31 dhjetor 2019. Rreth 24% e tyre jetonin vetëm.
Studimi zbuloi se ekziston një lidhje midis të jetuarit vetëm dhe rrezikut për të vdekur nga kanceri. Kjo lidhje mbetet edhe kur ata marrin parasysh faktorë si raca e një personi (në këtë rast, të rriturit e bardhë johispanikë) dhe niveli i tyre arsimor (në këtë rast, të rriturit me arsim të lartë).
Ajo që është interesante është se lidhja midis të jetuarit vetëm dhe vdekjes nga kanceri është më pak e fortë për njerëzit nga grupet racore të pakicave etnike dhe ata me të ardhura më të ulëta ose status social. Duket se këto grupe mund të kenë sisteme më të mira mbështetëse financiare dhe sociale, gjë që ndihmon në uljen e ndikimit të të jetuarit vetëm në rrezikun e vdekjes nga kanceri.
Studiuesit besojnë se mund të ketë arsye të ndryshme për këto dallime, por nevojiten më shumë kërkime për t’i kuptuar ato më mirë.
“Gjetjet tona mund të sugjerojnë se ekzistonte një mbështetje më e fortë sociale për komunitetet nga grupet e pakicave racore etnike dhe njerëzit me status më të ulët socio-ekonomik dhe kjo mund të ketë zbutur atë lidhje midis të jetuarit vetëm dhe vdekshmërisë nga kanceri në këtë grup, por ne kemi nevojë për më shumë kërkime mbi arsyet e këtyre dallimeve ”, tha Islami.
Krahasuar me të rriturit që jetonin me të tjerët, të rriturit që jetonin vetëm kishin më shumë gjasa të kishin status shëndetësor të vetë-raportuar të drejtë ose të dobët, kufizim të aktivitetit, shqetësim serioz psikologjik, obezitet të rëndë, duhan cigare ose alkool, sipas studimit.
“Këto gjetje nënvizojnë rëndësinë e trajtimit e të jetuarit të vetmuar në popullatën e përgjithshme dhe në mesin e të mbijetuarve nga kanceri, duke bërë thirrje për ndërhyrje për të reduktuar efektet negative të të jetuarit vetëm dhe izolimin social dhe kërkime të mëtejshme për të identifikuar mekanizmat themelorë për këtë lidhje,” shkruajnë studiuesit në studim.
I vetëm dhe i vetmuar nuk janë njësoj
Kjo nuk është hera e parë që hulumtime të tilla kanë zbuluar se të jetuarit vetëm shoqërohet me rreziqe në rritje për shëndetin. Studime të veçanta kanë gjetur më parë se të jetuarit vetëm mund të shoqërohet me një rrezik më të lartë për t’u diagnostikuar me kancer, apo edhe ndonjë sëmundje tjetër.
Në maj, kirurgu i përgjithshëm i SHBA-së, Dr. Vivek Murthy, lëshoi një këshillë që përshkruan vetminë dhe izolimin social si një epidemi, ndërsa lidhja sociale mund të ndihmojë, duke shërbyer si një mbrojtës ndaj rreziqeve të caktuara shëndetësore. Por të jetosh vetëm nuk do të thotë domosdoshmërisht që dikush është i vetmuar ose i izoluar. Nevojiten më shumë kërkime për të identifikuar mekanizmat e saktë themelorë për të shpjeguar lidhjen midis të jetuarit vetëm dhe vdekjes nga kanceri, tha Kathrin Milbury, profesoreshë e asociuar e shkencës së sjelljes në Qendrën e Kancerit MD Anderson të Universitetit të Teksasit, e cila nuk ishte e përfshirë në studimin e ri.
Të jetosh me njerëz të tjerë e bën të lehtë të jesh pranë dhe të flasësh me të tjerët. Kur je i shëndetshëm, të jetosh vetëm mund të mos jetë problem. Megjithatë, njerëzit që po përjetojnë fazën e trajtimit të kancerit mund të mos kenë energji për të kontaktuar me miqtë (që kanë të bëjnë me efektet afatgjata të trajtimit) , të ndihen të vetëdijshëm dhe të mërzitur për ndryshimet e pamjës së tyredhe të kenë vështirësi të shfaqë në publik, duke mos të pasur energjinë ose besimin për t’u angazhuar me të tjerët, duke i bërë ata më të prekshëm ndaj ndjenjës së izolimit kur jetojnë vetëm. Pra, ata që jetojnë vetëm mund të izolohen edhe më tepër, dhe si pasoj e kësaj të ndjehen të vetmuar dhe shprehja e pasojave të kancerit dhe sëmundjeve tjera të bëhet edhe më e shprehur.
“Mekanizmat biologjikë të izolimit social nuk janë të qarta plotësisht; megjithatë, njerëzit janë një qenie shoqërore dhe të qenit i izoluar krijon një gjendje stresi biologjik që është i dëmshëm për shëndetin tonë kur e përjetojmë atë në mënyrë kronikë, “tha Milbury. “Mekanizmi tjetër që unë besoj lidhet me hulumitin e bërë është se të qenit në një marrëdhënie me të tjerët, përtej përfitimit vetëm nga prania e tyre, personi përfiton nga marrja e mbështetjes, kujdesit dhe avokimit të tyre, gjithë të cilat kanë efekt në shëndetin tonë mental dhe trupor në përgjithësi”
Përmblodhi dhe përshtati:
www.studentet.mk
