Mirë se vini në mbretërinë e kafshëve, ku mrekullitë e botës natyrore shpalosen në mënyra magjepsëse. Nga thellësitë e oqeaneve e deri te hapësirat e mëdha të qiejve dhe të tokës, kafshët shfaqin një sërë sjelljesh, përshtatjesh dhe veçorish që nuk pushojnë së mahnituri. Teksa nisim një udhëtim nëpër veçoritë dhe kuriozitetet e mbretërisë së kafshëve, përgatituni të mahniteni nga bëmat e pabesueshme, tiparet unike dhe tregimet e jashtëzakonshme që e bëjnë çdo krijesë një testament për diversitetin mahnitës të jetës në planetin tonë. Bashkohuni me ne ndërsa gërmojmë në një tapiceri faktesh intriguese që hedhin dritë mbi botën e jashtëzakonshme të bashkëbanorëve tanë në Tokë.
1. Bretkosat kanë një diapazon të shikimit prej 360°
Sytë e një bretkose janë të pozicionuar në mënyrë të tillë që në çdo moment ata mund të shohin gjithçka rreth tyre, përfshirë atë që është pas tyre. Sikur kjo të ishte e gjitha, bretkosat gjithashtu flenë me të dy sytë hapur, andaj asgjë nuk mund të kalon pa u vërejtur nga shikimi i tyre.
2. Truri i një Buburreci është në trupin e tij
Ndryshe nga shumica e kafshëve, buburrecat mund t’i mbijetojnë prerjes së kokës, pasi truri i tij nuk është i vendosur brenda tij, por brenda trupit të tij. Pasi t’i prehet koka buburreci do të vazhdojë të jetojë, të ecë përreth, të bëjë punët e tij; përfundimisht vdes nga uria pasi nuk ka më gojë për të ngrënë.
3. Balenat blu janë jashtëzakonisht të rënda
Në të dëgjuar kjo nuk tingëllon shumë e çuditshme, por madhësia dhe pesha e Balenave Blu është shumë më e madhe nga sa besojnë ose mund ta imagjinojnë shumica në mendjen e tyre. Pesha mesatare e Balenës Blu peshon ekuivalentin e 3-4 Elefantëve, vetëm pesha e gjuhës peshon sakur pesha e një elefantit! Jepjani vetës një sekondë për të menduar rreth kësaj; gjuha e tij peshon njesoj si nje elefant…
4. Vetëm gjysma e trurit të delfinit fle në një kohë, përderisa tjetra vazhdon punon
Delfinët janë gjitarë, kështu që megjithëse jetojnë në det dhe mund të mbajnë frymën e tyre për një kohë jashtëzakonisht të gjatë, ata duhet të dalin për ajër herë pas here. Është për këtë arsye që truri i një delfini nuk do të shkëputet kurrë plotësisht së punuari, pasi ai ende duhet të mbajë në kontroll të mjaftueshëm motorik për të dalë herë pas here në sipërfaqe dhe për të marrë frymë. Delfinët gjithashtu flenë me një sy hapur gjatë gjithë kohës.
5. Koalat kanë gjurmë unike të gishtave sikur njerëzit
Koalat e shumë dashur! Ata nuk kanë lesh në pëllëmbët e duarve dhe gishtat e tyre dhe gjithashtu kanë gjurmë gishtash që nuk dallohen nga njerëzit, me të njëjtat rrotullime dhe sythe. Studiuesit kanë rrënë në përfundim se marsupialët e përshtatën këtë veçori për tu mbajtur më mirë në degët e pemëve ndërsa kërkonin ushqim. Koalat gjithashtu flenë shumë, ndonjëherë deri në 18 orë në ditë. Është gjithashtu një fakt i trishtuar që koalat janë specie të rrezikuara, për shkak të shpyllëzimit dhe humbjes së habitatit të tyre.
6. Elefantët nuk mund të kërcejnë
Elefantët janë kafshë të mahnitshme me shumë karakteristika të admirueshme. Ata janë gjitarët më të mëdhenj që banojnë në tokë, kanë një ndjenjë të jashtëzakonshme nuhatjeje, memorie të shkëlqyer, jetë shoqërore që është po aq komplekse sa njerëzit dhe ata janë pothuajse imun ndaj kancerit. Ata gjithashtu kanë periudhën më të gjatë të shtatzënisë tek gjitarët që zgjat 645 ditë, që është pothuajse dy vjet. Elefantët janë gjetur të jenë specie tepër inteligjente, emocionale, empatike, të vetëdijshëm dhe të dhembshur. Edhe pse një elefant mund të sfidojë çdo grabitqar dhe të fitojë, ata kanë frikë nga bletët. Megjithatë, pavarësisht nga të gjitha cilësitë e tyre të shkëlqyera, elefantët nuk mund të kërcejnë. Pse? Ata kanë muskuj të dobët të këmbës dhe kyçin e këmbës të ngurtësuar.
7. Peshkaqeni i Madh i Bardhë duhet të vazhdojë të notojë pa ndërprerë për të marrë frymë mjaftueshëm
Në filmin e Pixar “Finding Nemo”, Dory këndon “Just keep swimming” për të mbajtur Marlin të mos heqë dorë, por kjo nuk është thjeshtë një skenë e rastësishme argëtuese ngase peshkaqeni i bardhë duhet të vazhdojë të notojë për të qëndruar gjallë. Ky lloj peshkaqeni duhet të notojë shpejt me gojën hapur që oksigjeni të arrijë në gushë. Kjo quhet “Ram Ventilation” dhe është një teknikë e përdorur nga më shumë specie pos peshkaqenit i bardhë sikur peshkaqenë kokë çekiç, peshkaqeni balenë etj.
8. Kangurët nuk mund të ecin prapa
Kangurët janë marsupialë të mëdhenj australianë të aftë për të kapërcyer distanca të mëdha, por struktura e bishtit të tyre të madh dhe këmbëve të forta të pasme e bëjnë të pamundur që ata të ecin prapa. Dizajnerët e Stemës Australiane e përdorën kafshën për këtë arsye. Simbolizon që kombi ecën vetëm përpara.
9. Fluturat shijojnë me këmbët e tyre
Fluturat mund të shijojnë me këmbët e tyre! Shumë insekte kanë një gjuhë të gjatë si tub, e cila quhet proboscis, të cilën e përdorin për të gëlltitur nektarin e luleve, por në fakt ato realisht shijojnë me këmbët e tyre. Kjo i lejon ata të përcaktojnë se cilat lule janë më të mira për të vendosur vezët e tyre.
10. Lepujt lëshojnë nxehtësi nga veshët e tyre
Ashtu si ju, lepujt përdorin veshët e tyre për të dëgjuar. Në fakt, ata mund t’i rrotullojnë ato 270 shkallë për ta bërë këtë. Megjithatë, lepurushët nuk janë në gjendje të djersiten për të qëndruar të freskët në verën e nxehtë. Në vend të kësaj, veshët e tyre derdhin këtë nxehtësi, duke i lejuar lepujt të mbajnë trupin e tyre në një temperaturë të sigurt.
11. Djersa e hipopotamave është njgyrë kuqe gjaku
Nëse hasni ndonjëherë në një hipopotam që djersit, mund të ju frikëson! Këto kafshë nxehen ashtu si ne të tjerët, por djersa e tyre jo vetëm që është më e trashë, por është edhe me një ngjyrë të kuqe gjaku. Sidoqoftë, nuk ka nevojë të shqetësoheni – ky është në të vërtetë një reaksion kimik! Djersa del e qartë, por pasi ekspozohet ndaj ajrit, i duhet vetëm një minutë apo më shumë që ajo të marrë një ngjyrë të tmerrshme. Është interesante se djersa e tyre shërben si një lloj kremi natyral kundër diellit.
12. Brejtësit nuk mund të vjellin
Brejtësit e të gjitha llojeve, si minjtë, ketrat, goferët, madje edhe kastorët, nuk kanë aftësinë për të regurgituar. Studiuesit ia atribuojnë këtë mungesës së qarqeve neurologjike të nevojshme për procesin e vjelljes dhe një diafragme të dobët. Fatkeqësisht për ta, kjo është arsyeja pse helmi i miut është kaq i efektshëm ndaj tyre.
13. Arinjtë polarë janë në të vërtetë të zinj
Jo jo, ju nuk e keni lexuar gabim! Edhe pse këto krijesa me gëzof duken të jenë të bardha, ato në fakt kanë lëkurë të zezë dhe qime të tejdukshëm. Ata duket se kanë vetëm një ngjyrë dëbore sepse flokët reflektojnë gjatësitë e valëve të dukshme të dritës në atmosferë.
Kjo është arsyeja pse disa foto i bëjnë këto krijesa të duken ngjyrë jeshile, portokalli dhe madje të verdha. Arsyet për këto ngjyra monokromatike janë në fakt mjaft të thjeshta – pjesa e jashtme e tyre e bardhë i ndihmon ata të qëndrojnë të kamufluar në mjediset e akullta ku jetojnë dhe lëkura e zezë i ndihmon të qëndrojnë të ngrohtë!
14. Lotët e Krokodilit janë të vërteta
Ndonëse do të ishte mirë që ata të ndiejnë pak keqardhje për vrasjen e predhave të tyre, krokodilët nuk qajnë kur hanë ushqim sepse ndihen keq. Në vend të kësaj, ‘qarja’ e tyre është rezultat i disa faktorëve fiziologjikë. Shkencëtarët besojnë se fëshpëritja dhe zhurma që shpesh shoqëron ushqimin e detyron ajrin përmes sinuseve të përzihet me lot në gjëndrat lotuese të krokodilëve duke i bërë ata të zbrazen në sy. Ja pra ndoshta nga rrjedh fjala e njohur, “lotët e krokodilit”.
15. Macet kanë pesëfishin e muskujve të veshit që njerëzit kanë
Nëse keni parë ndonjëherë një mace, mund të vini re se ajo mund të lëvizë veshët e tyre në shumë mënyra të çmendura, pothuajse 180 gradë, gjë që është mjaft mbresëlënëse. Arsyeja për këtë është se ata kanë 32 muskuj në veshët e tyre! Njerëzit kanë vetëm gjashtë.
16. Aligatorët amerikanë arrijnë pjekurinë seksuale sipas gjatësisë, jo viteve
Për shumicën e kafshëve, ne flasim për arritjen e pjekurisë seksuale kur kafsh arrin në një moshë të caktuar, zakonisht kur një femër kalon në moshën e jetës ku mund të fillojë të riprodhohet. Por për aligatorët amerikanë, pjekuria seksuale arrihet kur arrijnë 1.83 metra.
17. Ndjenja e nuhatjes së qenit është 40 herë më e fortë se e jona
Zona e trurit të një qeni që dallon erëra të ndryshme është rreth 40 herë më e madhe se te njerëzit. Kjo do të thotë se ata dallojnë shumë më shumë aroma se ne. Kjo është arsyeja që i bënë ata nuhatës kaq të mirë! Disa qen kanë një nuhatje aq të mprehtë sa mund të nuhasin edhe problemet mjekësore. Ka pasur shumë raste kur një qen ka nuhatur një sulm të afërt ose kur pronarët e tyre kanë nevojë për më shumë ilaçe!
18. Disa gaforre kanë dhëmbë brenda stomakut
Kthetrat e një gaforre mund të jenë mjaft frikësuese për grabitqarët, rivalët dhe gjahun e tyre. Por për të ashtuquajturën “gaforren fantazmë”, kjo nuk e gjitha. Ata shpesh rënkojnë duke bërë një zhurmë të tmerrshme para armiqve të tyre falë dhëmbëve që posedojnë në barkun e tyre. Sikur ta ndëgjonit, do të mendonit se bëhet fjalë për ndonjë qen, luanë ose kafshë të tjera të egra. Megjithatë, këta dhëmbë nuk përdoren vetëm për të rënkuar. Ato janë të vendosura në stomak dhe fërkohen me njëri-tjetrin për të bluar ushqimin poashtu.
19. Oktapodi ka tre zemra
Të gjithë e dimë se oktapodët kanë tetë tentakula. Por a e dini se edhe ata kanë tre zemra? Dy prej tyre përdoren për të çuar gjakun në gushë, dhe i treti sjell gjak në pjesën tjetër të trupit të tyre. Sikur të mos mjaftonte kjo, ata gjithashtu kanë nëntë tru. Kjo është ndoshta arsyeja pse ata janë kaq inteligjentë!
20. Bletët mund të ndryshojnë motin
Një studim zbuloi se tufet bletëve mund të prodhojnë aq energji elektrike atmosferike sa një stuhi. Sa më e dendur të jetë tufeja e bletëve, aq më e madhe është fusha elektrike që mund të gjenerojë. Studiuesit thonë se ndonëse nuk ka gjasa që këto insekte në të vërtetë të prodhojnë fuqi elektrike të një rrufeje, por ato mund të kenë ende efekte të tjera në motin.
Përgatiti dhe përmblodhi:
WWW.STUDENTET.MK
