Ateroskleroza është proces që lidhet me trashjen e murit arterial dhe humbje të elasticitetit. Me grumbullimin e pllakave në brendësi të murit të arteries (arterie janë enët e gjakut që çojnë gjakun e oksigjenuar në zemër dhe pjesë të tjera të trupit).
Shkaqet
Etiologjia e saktë e aterosklerozës nuk dihet ende. Është proces i ngadaltë dhe kompleks, multifaktorial që mund të nisë madje që nga mosha e hershme dhe të evoluojë me kalimin e moshës.
Disa faktorë që dëmtojnë muret e brendshme të arterieve dhe që shkaktojnë aterosklerozë janë: duhanpirja, nivelet e larta të yndyrës dhe kolesterolit në gjak, tensioni i lartë, niveli i lartë i glukozës në gjak për rezistencë ndaj insulinës ose diabetit dhe hiperhomocisteinemia.
Grumbullimi i pllakave ateromatike ndodh atëherë kur arteriet janë të dëmtuara. Me kohën, ateromi ngurtësohet dhe shtrëngon arterien. Pjesë nga ky formacion mund të shkëputen. Kur ndodh kjo trombocitet hyjnë në vendin e lezionit. Kështu mund të grumbullojë trombe duke u gjeneruar. Trombet shtrëngojnë arterien duke kufizuar fluksin e gjakut të oksigjernuar në zona të ndryshme të trupit, dhe mund të vjen deri te okluzimi i plotë i arteries.
Faktorë tjerë që nuk mund të ndikojmë janë: mosha, gjinia dhe historia familjare.
Mosha dhe atereoskleroza janë në proporcion të drejt. Me rritjen e moshës rriten edhe gjasat për ta pasur këtë sëmundje. Meshkujt janë më të prirur për këtë sëmundje në krahasim me femrat. Personat që janë nga familje me këtë sëmundje, gjasat janë të mëdha që të manifestohet edhe te pasardhësit.
Komplikimet
Komplikimet e aterosklerozës varen nga lloji i arteries së bllokuar.
Për shembull:
Semundje e arteries koronare: Kur ateroskleroza ngushton arteriet afër zemrës suaj, ju mund të zhvilloni sëmundje të arterieve koronare, e cila mund të shkaktojë dhimbje gjoksi (anginë), sulm në zemër ose dështim të zemrës.
Sëmundja e arteries karotide: Kur ateroskleroza ngushton arteriet afër trurit tuaj, ju mund të zhvilloni sëmundje të arteries karotide, e cila
mund të shkaktojë një atak ishemik kalimtar (TIA) ose goditje në tru.
Sëmundja e arterieve periferike: Kur ateroskleroza ngushton arteriet në krahët ose këmbët tuaja, ju mund të zhvilloni probleme të qarkullimit në krahë dhe këmbë të quajtura sëmundje e arterieve periferike. Kjo mund t’ju bëjë më pak të ndjeshëm ndaj nxehtësisë dhe të ftohtit, duke rritur rrezikun për djegie ose ngrirje. Në raste të rralla, qarkullimi i dobët në krahë ose këmbë mund të shkaktojë vdekjen e indeve (gangrenë).
Aneurizmat: Ateroskleroza gjithashtu mund të shkaktojë aneurizma, një ndërlikim serioz që mund të ndodhë kudo në trupin tuaj. Një aneurizëm është një fryrje në murin e arteries tuaj. Shumica e njerëzve me aneurizma nuk kanë simptoma. Mund të shfaqen dhimbje dhe pulsime në zonën e një aneurizmi dhe është një urgjencë mjekësore. Nëse një aneurizëm shpërthen, mund të përballeni me gjakderdhje të brendshme kërcënuese për jetën. Edhe pse kjo është zakonisht një ngjarje e papritur, katastrofike, një rrjedhje e ngadaltë është e mundur. Nëse një mpiksje gjaku brenda një aneurizmi zhvendoset, ajo mund të bllokojë një arterie në një pikë të largët.
Sëmundje kronike të veshkave: Ateroskleroza mund të shkaktojë ngushtimin e arterieve që çojnë në veshkat tuaja, duke parandaluar që gjaku i oksigjenuar të arrijë në to. Me kalimin e kohës, kjo mund të ndikojë në funksionin e veshkave tuaja, duke mos lejuar që mbetjet të dalin nga trupi juaj.
Diagnoza
Pasqyra e gjakut, Tomografia e kompjuterizuar, rezonanca magnetike, angiografia, ultrazëri.
Trajtimi
Trajtimi i aterosklerozës konsiston në përgjithësi në kombinimin e: ndryshimit të stilit të jetesës. Duke menjanuar pirjen e duhanit dhe alkoolit, regjim ushqimor i shëndetshëm dhe aktivitet fizik.
Përmblodhi dhe përshtati:
STUDENTET.MK
