Taxh Mahali është një nga strukturat më të njohura në botë. Konsiderohet një nga shtatë mrekullitë e reja të botës – krahas Murit të Madh të Kinës dhe Petra në Jordan. Taxh Mahali është një nga mrekullitë më të reja botërore e cila është autorizuar në vitin 1632. Për këtë arsye, admiruesit e saj shpesh befasohen kur zbulojnë se askush nuk e di se kush e ka hartuar atë.
Dizajnimi në kohën e saj:
Kombinimi i Taxh Mahalit me ndikime indiane, persiane dhe islame e bën atë shembullin më të veçantë dhe të jashtëzakonshëm të arkitekturës Mogule në ekzistencë sot. Mogulët pretenduan pasardhjen nga Xhengiz Kani dhe Tamerlane dhe krijuan një shoqëri jashtëzakonisht të ndryshme, religjionisht tolerante, e konsideruar kryesisht si Epoka e fundit e artë e Indisë. Taxh Mahali përfaqëson një pikë kthese kryesore në identitetin e vetë perandorisë. Edhe pse Mogulët ishin krenarë për rrënjët e tyre Persiane dhe Timurid, modeli i Taxh Mahalit tregon se ata tani e panë veten e tyre si të parët Indian, ndërsa respektonin trashëgiminë e tyre muslimane. Një nga temat më mbizotëruese të ndërtesës është hierarkia, e cila luajti një rol kritik në fenë dhe filozofinë Mogule gjatë shekullit të 17-të.
Historia e Taxh Mahalit:
Shah Jahan udhëhoqi në kulmin e fuqisë Mogule dhe urdhëroi që Taxh Mahali të ndërtohej si një mauzole për gruan e tij të preferuar, Mumtaz Mahal, e cila vdiq në mënyrë tragjike pas lindjes së fëmijës së tyre të 14-të. Shah Jahan mbikëqyri personalisht hartimin dhe ndërtimin e pallatit, duke u kujdesur shumë të merrte pjesë pothuajse në çdo aspekt të ndërtimit.
Historianët e thonë se edhe pse Shah Jahan ishte shumë i interesuar për arkitekturën, ai nuk mund ta dizajnonte vetë ndërtesën – ai ishte projektuar pothuajse me siguri nga një ekip profesionistësh të klasit botëror, dhe kjo mund të ishte një nga arsyet pse emrat e tyre humbasin në histori ndërsa mbetjet e Shah Jahanit lidhen më ngushtë me mauzoleun. Shah Jahan mund të ketë qenë i interesuar në promovimin e ndërtesës, si pjesë e trashëgimisë së tij perandorike dhe një dëshmi për humbjen e të dashurës së tij, sesa një vepër arti.
Pra, kush e dizajnoi atë?
Historitë zyrtare të Mogulëve përbëjnë 37 projektues dhe arkitektë që do të kishin qenë në gjendje të kontribuonin në komisionin e Taxh Mahalit për Shah Jahan. Personi që luante rolin e arkitektit kryesor ishte Ustad Ahmad nga Lahore, një Indian me origjinë Persiane i cili u vlerësua për projektimin e Kalasë së Kuqe në Delhi. Historianët modernë priren të pajtohen që Taxh Mahali ishte një përpjekje bashkëpunuese; për shembull ndërtuesi i famshëm turk i kupolave Ismail Efendi me siguri luajti një rol, së bashku me Amanat Kan nga Shirazi, mjeshtri kaligraf, nënshkrimi i të cilit ngulmon portën e Taxh Mahalit.
Me një ekip si ky, ka të ngjarë që Shah Jahan të veprojë si një drejtor artistik, duke mbledhur ekspertë të ndryshëm me famë botërore dhe duke u dhënë atyre detyra specifike për të kryer sipas orarit të tij të projektit. Më shumë se 20,000 punëtorë nga e gjithë India, Evropa, Persia dhe Perandoria Osmane kontribuan në ndërtimin e Taxh Mahalit, së bashku me 1.000 elefantë që kryejnë detyra të rënda ngritjeje. Pavarësisht nëse një person e dizajnoi apo jo, produkti përfundimtar ishte sigurisht një përpjekje grupore.
Përgatiti dhe përshtati:
WWW.STUDENTET.MK
