- Një studim i ri zbulon se faktorët e rrezikut si kolesteroli i lartë dhe presioni i lartë i gjakut duhet të adresohen më herët në jetë për të ndihmuar në parandalimin e aterosklerozës.
- Ateroskleroza është një ngurtësim i arterieve për shkak të grumbullimit të pllakave nga kalciumi, yndyrat dhe kolesteroli.
- Gjendja mund të rrisë në mënyrë drastike rrezikun e sëmundjeve kardiake duke përfshirë goditjen në tru dhe sulmin në zemër.
Ateroskleroza është një ngurtësim i arterieve për shkak të grumbullimit të pllakave nga kalciumi, yndyrat dhe kolesteroli që mund të çojë në mpiksje gjaku, sulm në tru dhe sulm në zemër ose dështim të zemrës që zakonisht është shoqëruar me të rriturit e moshuar.
Por një studim i ri përshkruan një rrezik në rritje për të rriturit më të rinj ndaj të ashtuquajturës “aterosklerozë të heshtur”, duke sugjeruar që faktorët e rrezikut si kolesteroli i lartë dhe hipertensioni duhet të adresohen më herët në jetë për të parandaluar zhvillimin e mëtejshëm të sëmundjes. Studimi, i kryer në Centro Nacional de Investigaciones Cardiovasculares (CNIC) të Spanjës dhe i botuar në Gazetën e Kolegjit Amerikan të Kardiologjisë, analizoi arteriet kyçe duke përfshirë arteriet karotide, femorale dhe koronare dhe aortën e më shumë se 4000 personave të shëndetshëm të moshës së mesme, punonjës në një banke në Madrid.
Studiuesit zbuluan se edhe rritjet e moderuara të presionit të gjakut dhe kolesterolit u treguan se ndikojnë ndjeshëm në rrezikun e aterosklerozës tek të rriturit më të rinj.
NË ÇFARË MOSHE DUHET TË KONTROLLOHET TENSIONI I GJAKUT DHE KOLESTEROLI?
Faktorët e rrezikut si kolesteroli i lartë dhe hipertensioni mund të ndikojnë në shanset e të rriturve të rinj për aterosklerozë më vonë në jetë, më shumë sesa dihej më parë.
Testimi i hershëm në jetë (midis moshës 20 dhe 25 vjeç) është shumë e dobishme, tha Dr. Borja Ibáñez, drejtor shkencor i CNIC dhe një nga autorët e studimit.
“Duke pasur parasysh këto gjetje, do të ishte e duhur që profesionistët e kujdesit shëndetësor të fillonin vlerësimin e rrezikut kardiovaskular më herët, duke përfshirë kontrollet në moshën e hershme madhore” Dr. Rigved Tadwalkar, një kardiolog në Qendrën Shëndetësore të Providence Saint John në Santa Monica, Kaliforni. tha Heathline. “Kjo qasje është në përputhje me idenë e ndërhyrjes së hershme dhe kontrollit agresiv të faktorëve të rrezikut kardiovaskular si një mjet për reduktimin e barrës së sëmundjeve kardiovaskulare.”
CILAT GRUPMOSHA JANË MË TË RREZIKUARA NGA ATEROSKLEROZA?
Duke pasur parasysh ndryshimet fiziologjike që vijnë me plakjen, të moshuarit janë ende në rrezikun më të lartë, tha Tadwalkar.
“Kjo përfshin ngurtësimin e arterieve, përparimin e aterosklerozës dhe rritjen e ndjeshmërisë ndaj streseve oksidative dhe inflamacionit. Ekspozimi kumulativ ndaj faktorëve të rrezikut, si presioni i lartë i gjakut dhe kolesteroli, rrit më tej rrezikun kardiovaskular ndërsa njerëzit plaken”, vuri në dukje Tadwalkar.
Por studimi sugjeron që edhe të rriturit të moshës së hershme në dukje të shëndetshëm duhet të monitorohen për rreziqet që lidhen me sëmundjet kardiovaskulare, tha Tadwalkar, duke shtuar se tiparet gjenetike mund të luajnë një rol.
“Ne e dimë se ata me një histori familjare të sëmundjeve kardiovaskulare mund të përballen me një rrezik të shtuar, duke garantuar gjithashtu testime të hershme dhe monitorim vigjilent, veçanërisht duke pasur parasysh që përparimi i aterosklerozës shpesh është i heshtur,” tha ai.
Por të rriturit më të rinj që shohin nivele më të larta të kolesterolit LDL (lipoproteina me densitet të ulët) dhe rezultate jo të zakonshme të presionit të gjakut duhet të kenë parasysh këtë rrezik, paralajmëroi Ibáñez. Kolesteroli LDL zakonisht quhet kolesterol “i keq”. “Ne e dimë se ata që kanë nivele më të larta të kolesterolit LDL dhe presion të gjakut mbi vlerat ideale dhe duhanpirësit janë në rrezik më të lartë për fillimin dhe përparimin e hershëm të aterosklerozës,” tha Ibáñez. “Megjithatë, studimet e ardhshme që po drejtojmë duhet ta përcaktojnë qartë këtë në popullatat edhe më të reja”, Shtoi ai.
CILAT JANË SHENJAT PARALAJMËRUESE TË ATEROSKLEROZËS?
Ka një sërë shenjash të tjera që lidhen me stilin e jetës që mund të sugjerojnë një rrezik të lartë për aterosklerozë. Megjithatë një studim i vitit 2022 renditi një numër shenjash që duhet të monitorohet për të rriturit midis moshës 20 dhe 39 vjeç:
- Përdorimi i duhanit
- Presionin e lartë të gjakut
- Histori familjare e aterosklerozës
- Diabetit
- Preeklampsi
- Menopauza tek femrat nën 40 vjeç
Një numër I madh i çrregullimeve të gjumit mund të kenë gjithashtu ndikim të rëndësishëm. Apnea obstruktive e gjumit, e cila mund të prekë gati një të katërtën e të rriturve midis moshës 30 dhe 70 vjeç, mund të rrisë ndjeshëm rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare. “Apnea e gjumit dhe cilësia e dobët e gjumit në përgjithësi, po shfaqen si faktorë të rëndësishëm. Modelet e ndërprera të gjumit mund të çojnë në rritjen e stresit në sistemin kardiovaskular, “tha Tadwalkar. “Kjo nënvizon rëndësinë e marrjes në konsideratë të faktorëve holistik në vlerësimin dhe menaxhimin e shëndetit kardiovaskular”, shtoi Ai.
SI MUND TË MBROHENI NGA ATEROSKLEROZA?
Nivelet e kolesterolit të lartë dhe presionit të gjakut mund të kontrollohen fillimisht me një kombinim të një diete të shëndetshme, ushtrimeve të rregullta dhe barnave me recetë siç udhëzohet nga një mjek. Rregullimi i marrjes së sheqerit dhe lënia e duhanit janë gjithashtu jashtëzakonisht të rëndësishme, tha Ibáñez.
Një qasje e tillë e shumëanshme është “thelbësore”, shtoi Tadwalkar, por njohja e hershme e faktorëve të rrezikut është gjithnjë më e rëndësishme.
“Kontrollet shëndetësore janë kritike për zbulimin e hershëm të faktorëve të rrezikut,” tha Tadwalkar. “Kjo mund të ndihmojë gjithashtu në identifikimin e individëve që duhet të kalojnë përtej modifikimeve të stilit të jetesës, të tilla si medikamentet për uljen e kolesterolit ose ilaçet antihipertensive.” Tadwalkar sugjeroi që ndjekja e rregullt me një mjek është thelbësor për të vlerësuar efektivitetin e tretmanit dhe për të bërë rregullimet e duhura, sipas nevojës.” Së fundmi, ateroskleroza mund të çojë në sulm në tru, sulm në zemër dhe dështim të punës së zemrës.
Të rriturit pas moshës 20 vjeçare duhet të kenë rregullisht ushtrime fizike dhe të monitorojnë presionin e gjakut dhe nivelet e kolesterolit për të vlerësuar çdo rrezik të ardhshëm të aterosklerozës. Kushdo me një histori familjare të aterosklerozës, një zakon të rregullt të duhanit, dietë të varfër, mungesë stërvitjeje ose çrregullime të gjumit si apnea duhet t’i vlerësojë rreziqet më herët nga sa mendohej më parë.
Përgatiti dhe përmblodhi:
WWW.STUDENTET.MK
